د ویتنام یا ” امریکایی جنګ” د ۱۹۵۹م نه تر ۱۹۷۵ م روان و. په دې کې یو خوا د شمالی ویتنام جنګیالي وو چې ملاتړ يې چین او روس کوو او بلې خوا جنوبي ویتنام پوځ و چې امریکه ورسره ولاړه وه. دغه جنګ کې شا و خوا ۳ میلینه انسانان ووژل شو. له […]

د هندوستان په بهار صوبه کې سون سیند ته نزدې په یوې لوړې غونډۍ روهتاس اوس هم د نړۍ تر ټولو لویه کلا ده. په ۴۲ مربع کلومیټرکې جوړه دا کلا ۸۳ دروازې، د زمکې لاندې ټونلونه او پټې لارې او چاپېره ترې ۳۰ کلي اباد وو. کلا ته د ورختلو لپاره غر کې په […]

ګنډیر په پښتو کې زهرو ته وایی. یو متل دی چې “لږ خوره، تل خوره ډېر خوره، ګنډیر خوره” ګنډیری د یو وړې ونې نوم دی چې پاڼې يې د زیتون په شان اوږدې وي. د ۲ نه تر ۶ میټر لوړ ددې څانګې خړبخن او په سر کې يې سپین- ګلابي او سره ګلونه […]

اوسنی باراباد یا بحراباد په اصل کې “بار رباط” او د تجارتي قافلو په لار د دمې ځای و. رباط هغه سرای ته وایی چې چاپېره ترې کلا تاو وه او د خلکو د استوګن لپاره کوټې جوړې وې. دغسې رباطونه د انګریزانو تر وخت هم پاتې وو. په ننګرهار کې باررباط د ګندهارا سبک […]

د چین په بودایی متنونو کې د پښتونخوا یوه سیمه ” اوپکیان” په نوم یاده شوې ده. په ۶ او ۷ میلادي پېړیو کې د چین بودایان هند او مرکزی ایشیا ته د زیارت او زدکړو لپاره ورتلل. په دوی کې، فاهیان او خوان زانګ (هیون تسانګ) په خپلو لیکلنو کې، د هغه وخت جغرافیای […]

په اپریل ۱۵۲۶م د پانی پت لومړي جنګ کې ابراهیم لودي د خپلو پتمنو ملو سره ووژل شو. د ده نور پوځ له میدانه تښتیدلې او یا مغلو ته تسلیم شوی و. د لودیانو د ټبر مشره”ملکه جهان” د آګرې په سکندره کلا کې وه. د دې خپل نوم په اړه معلومات نشته خو دا […]

د الوتکې له کړکۍ د غرونو په منځ کې نیلا اوبو لوی کاسی ښکاري. د بامېانو نه ٧٠ کلوميټر شمال لوېديځ کې د ” یکاولنګ”ولسوالي کې بند امیرچینې د هندو کش په غرونو کې ۳ زره میټر لوړ واقع دي. ددوی منرالي اوبه د غرونو له درزونو را ووځي چې په نړۍ کې ګوتو په […]

د ۱۷ پېړۍ په نیمایی کې دغه جنګ د هزاری تور غر کي وشو او په نتیجه کې یوسفزو دلته نورې زمکې ونیولې. د چترال او ګلګت له غرونو تر اباسین په درو کې لرغونی آریایی قامونه مېشت دي. په سوات، کونړ، نورستان، کافرستان، چترال، ګلګت، اګرور او تالاش کې اوسېدونکي وګړي په نسلی توګه […]

د ۷۵۶م نه تر ۷۸۸ م په اسپانیی کې د اسلامي سلطنت بنسټ ایښونکی امیرعبد الرحمن الداخل و. دی د روژې په ۵ نېټه ۱۱۳ هجري (۷۳۱م) دمشق نه بهر د “پلمایره” لرغونې ښار کې وزیږېدو. د ۵ کالو په عمر کې یتیم شو او د وروڼو او نیکه تر څارنې لاندې را لوی شو. […]

یو وخت د پیښور په بازارونو کې خرڅیدونکې مالګینو خواړو کې به “ډمبرې” ارو مرو شاملې وې. “دهي بهلی- چهولی- کچالو پیړه- کلول او ایشیدلي جوار به په ګاډو یا خوانچو کې خرڅیدل او ښځو به ورته خاص فرمایش کاو چې ” ډمبرې” پرې واچوه. د ډمبرو خوند به نه د مرچ په شان توند […]