د کلي هر کور کې به یوه خیرنه منجیله د ګړونج یا د چاټۍ سره نزدې پرته وه. ښځو به د منګي یا منګو د ټینګولو لپاره دا په سر ایښودله. د مومندانو جینۍ وکړه چې په یوه منجیله درې منګي راوړینه په سر دروند بار (پیټی) وړل یو طبعي انساني عمل دی. تر څو […]

د ساکایی قبیلو میشتځای ساکستان یا سیستان اوس په دريو ملکونو وېشلې سيمه ده. دلته د اوبو یو لوی ډند “هامون” د ژوند لپاره فراوان اوبه، مهیان، مارغان او بوټي لرل. چاپېره ترې دوه لوی ذردشتي عبادت ځایونه او په کوه خواجه غونډۍ د لرغونې کلا نښې دي. یو بل ځای “شهرسوخته” ۳۲۰۰ق م کې […]

د کابل نه ۱۵ کلومیټر شمال کې چاریکارو ته د سړک په ګس لاس د توپ دره او ورسره په دغه نوم یو کلی اباد دی. توپ یا سټوپا بودایی جوړښت دی چې شا و خوا ۲۰۰ کاله پخوا د عبادت او مراقبې ځای و. د توپدرې سټوپا کاپیسا ته نزدېکت له کبله ښایی په […]

سرود (سارود) فارسي توری چې مانا يې خوږه نغمه ده. دا د رباب په شان د ساګوان (ساقې ونې) له لرګي جوړ او د چېلي (اوزی) د پوټکي پلن تارونه لري. هغه پلنه برخه چې ربابي ورباندې تارغږوي، د پیتل پوښ لري چې ګوتې يې ژوبل نشي. د ۱۸ پېړۍ په هند کې یو بنګښ […]

د پارس نادر شاه په فروري ۱۷۳۹م کله چې په دلي حمله وکړه نو ستړیا او ګرمۍ له کبله يې طبیعت خراب شو. شاهي حکیم ورته ګلقند راوغوښتل. د شیشې له مرتبان د سرو زرو په قاشوغه لږ ګلقند يې په یوه نقریی تله کې وتلل او په وړوکي کاسه کې يې باچا ته ورکړل. […]

“سائیں” په هندي ژبو کې درویش یا ملنګ ته وایی. د ژوب د سائیں ژوند لیک میرحسن خان اتل نه په مننه. كمال خان د عیسی خان زوی، په شېراني کښې هېزی، د ۱۹۲۴م د جنوري په ۳مه د كسې غر د شنې پونګې په كلي كښې زيږېدلى دى. خو هغه دا نېټه کره نه […]

په ۱۱ پېړۍ کې د اندلس اسپانوي صوبه د کتابونو د چاپ او لویو کتابخانو لپاره په ټولې نړۍ کې شهرت لرلو. په ۷۱۱م کې د امیه ټبر عبدالرحمن الداخل، په عباسی بغاوت کې له دمشق وتښتیدو. ده د اندلس ساحلي ښار مالقه (ملاګه) کې پناه واخیسته او بیا د شمالي افریقه بربر قبایلو په […]

په جنوبي افریقه کې له ۱۸۸۰ تر ۱۹۰۲ م د یورپي ابادکارو پخپل منځ شخړې “بور جنګونه بللې شي. اروپایان له ۱۴۸۸م د ملایا جزیرو ته تلو لپاره، د جنوبي د افریقه ساحلونو نه تیریدل. په ۱۴۹۷ م کې د پرتګال “واسکوډی ګاما” د بيړیو یوه جوپه د “کیپ” په ساحل تم شوه. بیا دوی […]