د آثارو غلا

دا په ۱۸۴۲م کې لیکل شوی د فارسي یو لیک تصویر دی. د دې په حاشیو کې هم څو جملې ښکاري چې د هغه وخت د کاغذ د کمښت یوه نښه وه. کله چې تر پای به متن نه و خلاص نو لیکوال به اول ګس لاس حاشیه وکاروله. بیا د کاغذ بره سر کې […]

جبل‌الطارق

اوسنی “جبرالټر” د عربي جبل الطارق وران شوی بڼه ده چې شپږ نیم مربع کلومیټړ مخروطي ډبره ده. دا د اسپانیې د جنوب ” آئبیریا” ټاپووزمي نه وراخوا له لویدیځ څخه میدیټرنیا ته د تلو په لاره له تیرو ۱۴۰۰ کالو د ناندریو مرکز پاتې شوی ده. د هرې سیمې تاریخ د دې له جغرافیې […]

جنګیالۍ پښتنې

د ۱۵۴۰م دا انځورونه د هندوستان یو نامعلوم هنرمند د “ګوا” په ساحلي ښار کې د خپل پرتګالي سرپرست په فرمایش جوړ کړل. د ” کوډایس کاسا ناټینز” په نوم البم کې په آبي رنګونو ۷۶ انځورونه یو ځای شوي دي. په دې کې د هند د عامو خلکو ژوند ښکاره کېږي. د انځور په […]

آبنوس

د نوي کور د امبارکۍ په تحفه کې یو ملګري راته د تور لرګي هاتي هم راوړو. راته يې وویل چې دا يې د یو افریقایی له دکان اخیستې دی او هغه وایی چې دا د آبنوس څخه جوړ دی. آبنوس د انګریزي ” ایبوني” د یوناني ” ایبینوس” د مصر د لرغونې ژبې ” […]

عباسي خلافت

د اتمې میلادي پېړۍ په نیمایی کې د بني هاشم عباسي کورنۍ ” بنو امیه” مات کړل او تر دیارلسمې پېړۍ د دوی ۳۷ خلفاء واکمن وو. د حضرت محمد ﷺ کشر تره حضرت عباس (رض) نمسي ابراهیم بن محمد په پارس او خراسان کې ډېر پلویان لرل. امیه خلیفه هغه قید او بیا هم […]

غلام غوث خان

د هندوستان “جهانسي کلا” په منځ کې د یوې لوی ونې لاندې دریو قبرونو کې په یو د غلام غوث خان نوم لیکلی دی. د اترپردیش ایالت په جنوب کې د پهوج سیند پر غاړه د جهانسي ریاست پخوانی نوم ” بلونت نګر” و. تر ۱۸ پېړۍ په هند کې ایسټ انډیا کمپنۍ خپل شخصي […]

کیداریان

د څلورمې پېړۍ د ګندهارا پر سکو یو نوم ” کیداره” هم لوستلې شي. د سرو زرو په دینار یو باچا د اوسپنې خول ( هیلمټ) په سر دی. دی په یو قربان ګاه نذر ورکولو په حالت ښکاري چې په یو لاس کې د هندوانو ترشول او بل کې د باچاهۍ امسا ده. د […]

انګشتانه

په ستن تار د جامو ګنډل یو وخت عام وو او د ډېر کار لپاره به يې په ګوتې یو پوښ خیژولو. دغه د فارسي “انګشتانه” د انګریزي ” تهیمبل” د عربي ” کشتبان” او د هندي “نوک” نومېږي. د سلورو انګشتانې په لومړي ځل انګلستان کې د هالینډ یو هنرمند جان لوفټینګ په ۱۶۹۵م […]

کوکونټ- پاکي او نیګرو

په ۱۳ ستمبر ۲۰۲۴م د لندن یوعدالت فیصله وکړه چې ۳۷ کلن ماریه حسین څه جرم نه و کړی. هغې په نومبر ۲۰۲۳م کې د فلسطین لپاره مظاهره کې یوه تخته نیولی وه چې ورباندې د کوکونټ (کوپرې) په ونې کې د رشي سوناک (وزیر اعظم) او سویله بریرورمن( وزیره) انځورونه وو. د دې نه […]

اووعجایبات

دوه نیم زره کاله پخوا د یونان هیروډوټس د لوړو ودانیو او مجسمو ذکر کوي چې خلکو ته عجیبه ښکاریدل. زیات يې د یونان شا و خوا سیمو کې وو چې بیا د بازنطین ” فیلو” په ۲۲۵ ق م کې د اوو عجایباتو یو فهرست ولیکلو. په دوی کې لومړی د یوناني اسطورې ” […]