دا د هغو ۴ جنګونو لړۍ وه چې د ۱۸۵۲ نه تر ۱۸۹۱ م پورې انګریز او د سوات- هزاره قبایلو ترمنځ وشول. د ۱۸۴۵ م نه تر ۱۸۴۹ م پنجاب د سیکانو له لاسه ووتلو او انګریز پرې خیټه واچوله. د همالیه او هندوکش د غرونو لړۍ چې اباسین سره یو ځای کېږي، د…
Latest Story
ژوب
د کوټې ځینې سپين ږيري اوس هم قلعه سيف الله ته ژوب او د ژوب سپين ږيري ژوب ته اپزيی (اپوزی) وايې چې د قلعه سيف الله په شمال ختيځ کې يو کلی و. ژوب، په پښتو کې اوبلن سيمې ته واي او دا د…
جوپان
د لرګي ډولۍ چې پخوا به پکې ښځې د یو ځای نه بل ته وړل کیدې. جوپان (چوپان) د لرګي یو صندوق چې یوه غاړه به يې بنده او بله پرانستې وه. په دې کې به دوه کسان یو بل ته مخامخ کیناستلې شول. دغه…
د بابل باچا
د عراق او سوریا ترمنځ دوه نیم زره کاله پخوانۍ کنډوالې، چې شا و خوا ۲۰۰۰ ایکړ زمکه کې خپاره دي، د بخت نصر له خوا آباد شوي د یو…
د بیدِل قبر
په ۱۸۵۷ م کې د انګریز خلاف پاڅون (غدر) نه وروسته انګریزانو د غچ اخیستو لپاره د زاړه ډېلي نه بهرټول ځایونه ړنګ کړل. د جمنا سیند دواړو غاړو ته…
مچنوغزه – مچوغنه
د افغانستان په لیرې پرتو سیمو کې کې ځينو شپونکو سره اوس هم دا ساده وسله لیدل کېږي. په پښتو کې دوه ډول تلفظ کېږي، “مچوغ نه” او “مچ نوغزه”.…
بدرۍ جماله او سیف الملوک
د کاغان سیف الملوک جهیل په اړه د ځایی خلکوروایت دی چې د څوارلسمې سپوږمۍ په شپه د اوبو له منځ نه سیف الملوک او بدرۍ جمال په یو سپین…
ابو مسلم خراساني
تاریخ وایی چې که ابو مسلم خراساني نه وای نو ممکن عباسیان واک ته نه وای رسیدلې او “امیه خلافت” به پاتې وای. په اوومې میلادي پېړۍ کې د امیه…
هاتي دره
د مالاکنډ او د مورې غرونو په منځ کې یوه دره او بانډه د “شاه کوټ” په نوم مشهور دي. ددې بانډې په جنوب لوېدیځ کې د زلم کوټ (زلمی…
په پښو پریوتل
په دغه عکس کې یو سپین ږیرې، د افغانستان پخواني باچا ظاهر شاه پښو ته لاس وړي. دوه کسان چې یو يې ممکن د باچا باډی ګارډ وي، هغه له…
سېفو
د لرغونې یونان شاعره سېفو د ښځې د مینې مخ کښ ګڼل کېږي. په ۳ او ۴ ف م کې یونان او مصر کې د “سېفو” شعرته به ځوانان لیواله…
جمامه
جمامه یا جومیا په افغانستان کې “ترتیزک” نومېږي. د دې پاڼې پلنې او لږ ترخې وي نو د نور ساګ (سابه) لکه شړشم او پالک سره یو ځای پخوي. جمامه…
فیسبوک او محرمیت
د یوې وړې کیمرې لپاره مې په انټرنیټ کې لټون وکړو. د هرې کیمرې د تصویر سره د دې ځانګړنه او بیه هم لیکلي وو. دغه لټون ۱۵ مینټه و…
ټانګه
د ۱۹۶۷ په اوړی کې د ښوونځي له خوا یوې ډلې سره غرونو ته تللې وم. یوه میاشت د جینکو په “ګایډ کیمپ” کې ژوند نه وروسته په بس کې…
د عمر جان واده
په ۱۹۱۰ م کې د امیر عبد الرحمن د کشر زوی، محمد عمر (عمرجان) د واده د جشن حال یو انګریز او میرمنې يې پخپلو یادښتونو کې ولیکل. که څه…
سینځل
د سرو بیرو رنګ، شکل يې د زیتون او چې وې خورې نو د خوږو وچو اوړو خوند لري. سینځل په اروپايي ژبو کې روسي زیتون یا “اولیسټر” نومېږي. په…
جان بوېن
په ۱۹۸۶ م کې مې د یو انګریز شپږ کیسې پښتو ته د ژباړلو وروسته د بی بي سي ایډنبرا سټوډیو کې ریکارډ کړې. بیا یو کانفرنس لپاره لندن ته…
یورانیم
په ۱۸۹۶ م کې فرانسوي فزیک پوهه، هنري بیکرل یوه زیړبخن تیږه د خپل میز په دراز کې کیښوده. هلته دعکس یوه دړه (نیګیټو) په کاغذ کې پوښلې پرته وه.…
د تیراه جنګ
دغه جنګ د انګریز پوځ او د قبایلو ترمنځ د ۱۸۹۷ م په نیمایی کې پېل شو او د بل کال تر سپرلي روان وو. د تیراه لام او د…
جغ او جغونډی
تاسو کې ډېر به اوس جغ نه پېژني. ځکه چې “کولبه” يې نه ده لیدلې. كه کولبه هم نه پېژني نو غنم او جوار يې نه دي لیدلي. او اوړه…
علامه مشرقي
” که مسلمان يې! نو ریاضي زده کړه.” دا د علامه عنایت الله خان مشرقي مشهوره جمله وه. ده د هند وېش د انګریزانو یو سازش ګڼلو او د…
Recent Comments