د ۲۰۰۵م په اوړي کې د افغانستان شمال کې د ” آی خانم” لرغونی ښار لیدو ته ورغلم. هلته د څو ډبرینو ستنو نه علاوه پکې څه پاتې نه وو او ځای ځای د بلډوزر جوړو کندو د لوټمار حال ویلو. په ۱۸ مارچ ۱۸۳۸م کې د ایسټ اندیا کمپنۍ یو استاځی “جان ووډ” بدخشان […]
د پښتونخوا په مردان کې غله ډېر یو وړوکی کلی چې نزدې ورته د کلپاڼۍ ویاله او یو کچه سړک ترې شهباز ګړی ته وتلی و. دا وړوکی کلی د خپلواکۍ مبارز د ” تلوار” ټبر ټاټوبی و چې مشر يې ګورداس مل نومیدو. په نولسمې پېړۍ کې د ده پلار دیوان چند زمکه وال […]
شا و خوا دوه نیم زره کاله پخوا د روم پوځیانو به د جنګ په وخت د کمیس د پاسه نری ” مسین” څادر تړلو چې د تورې ګوزار سره زخمي نشي. بیا دا په ګول شکل کې د څرمنې تسمو سره جوړیدو. په پښتو کې دا ” سپر” او زغره نومېږي. د روم پوځيانو […]
په یورپ کې د کرسمس، غرمې ډوډۍ لپاره خلک هغه لوی چرګ پخوي چې پښتانه يې” خړتمی” بلي. په ایران او افغانستان کې دا د “فیلمرغ” په نامه پېژندلی شي. په یورپ، امریکا او برطانیې کې خړتمی ” ټرکي” نومېږي خو په ترکي (ملک) کې ورته”هندي” نوم اخلي او په هند کې ورته ” پېرو” […]
په ۱۹۳۰م عبد الصمد لومړی د کوټې او بیا د ” مچ” بدنامه جیل کې د مشر ورور او نورو ملو سره بندي شو. هلته بازاري، کلیوال، بلوڅ، بنګالي، سیکان، مسیحیان او زیات د ټولنې د ټیټې طبقې خلک ولیدل. دی وایی ” زمونږ لپاره لویه خواری په دوی کی د ځینو خلکو سپک خویونه، […]
په ۱۹۲۰م کې د پښتونخوا مخه ور مشرانو د برطانوي حکومت له خوا دا لیک تر لاسه کړو. په پښتو لیکلی، دا پاڼه د تاریخ یو مهم پړاو په ګوته کوي او متن يې داسې دی. ” په نامه د خانانو رئیسانو صوبه سرحدے شمال مغربی شمالی. پس د سلام. صاحب چیف کمشنر بهادر نه […]
د نړۍ په ډېرو ملکونو کې د میلادي کال فروري له پېل څخه، د مینې د نښو بازار تود شي. د دې میاشتې ۱۴ نېټه د مینې ورځ ګڼلی شي خو تاریخچه يې لږو خلکو ته معلومه ده. د لرغوني روم پوځ ډېرغښتلی، خو د قانون تر مخې، واده به يې نشو کولی. د دریمې […]
دا کتاب په ۲۰۲۲م کې د مومند خپرندویه ټولنې له خوا په کابل کې چاپ شوی دی. “د پښتنو جهاد کتاب” په هغو پیښو رڼا اچوي چې په نولسمې پېړۍ کې سیکان په پښتونخوا کې برلاسي شول. د هند د برېلي څخه سید احمد د څو سوو مجاهدینو سره په یوه لویه لاره، کندهار، کابل […]
د ډیورنډ په نوم دوه انګریزان د پښتونخوا په تاریخ کې لاس لري. یو يې پلار هنري ماریان ډیورنډ او بل د ده زوی هنری مورټمر ډیورنډ دی. ماریان ډیورنډ د برطانوي سپاره پوځ افسر، میجر هنري پرسي زوی و چې په اتلسمې پېړۍ کې د نپولیان سره په جنګونو کې قید شو. هلته یوې […]
په ژمي کې د پیښور ښار په کورونو کې به خوږې ګلابي رنګ “شیرچای” جوړیدې. دا به په کاسه کې خلکو څښل او کله کله په سر به يې پیروی هم پروت و. د میلمنو لپاره به يې شیر چای ډېر په اهتمام، دوو لویو چینکونو کې راوړل. په یو کې خوږې او بل کې […]