Category: لنډ معلومات

بوکڼۍ

د کولال په لاس جوړ، وړوکی بند مرتبان به زمونږ د ماشومتوب خزانه وه. ځینو به ورته هم دغه ویل خو په پیښور کې “بوکڼۍ” او په هند کې ” ګولک” په نوم پیژندل کیدو. په دې خاورین مرتبان کې د سکو د اچولو لپاره به یو سوری (چود) جوړ و. په کلیو کې ښځو […]

ایمپایر- سلطنت

دا د لاطیني ” امپیریم یا ایمپراری” نه راوتلی ټکی چې مفهوم يې راګیر یا راټولول کېږي. د انساني ژوند پېل د یو کور څخه وشو چې بیا د اولاد لپاره کورونه بېل شول. په عربي کې یو ځای لسو کورونو ته “معاشره” (عشره) د پښتو “ټولنه” ویل. له څو ټولنو به کلی، قصبه، ښاريه […]

پټاکيدانه

د افغانستان په قبيلوي ژوند کې د ښکار او د ځان ساتنې لپاره په هر دورکې د وسلو اړتيا وه. د غشو او ليندۍ نه واخلې ترچاقو توره، مچوغنه، پړې اوډبرې هر څه نه کار اخستل شوې دې. د ټوپکو جوړول او کارول په شپاړسمې ميلادي پيړۍ کې پيل شو او افغانستان ته د هند، […]

ويد څه وي؟

ويد په سانسکرت ژبې کې علم يا معلومات ته واي. دا د زاړه سانسکرت ژبې هغه په زرگونو بېتونه دي چې په هند کې د لرغونو زمانو راهيسې برهمنانو زمزمه کول او ځيني يې وروستو و ليکل شول. ددوي په عقيده دا د خدايانو سندرې وې چې سپيڅلو انسانانو واوريدې اونورو ته يې وروښودلې. ويدونه […]

چار آینه

شا و خوا دوه نیم زره کاله پخوا د روم پوځیانو به د جنګ په وخت د کمیس د پاسه نری ” مسین” څادر تړلو چې د تورې ګوزار سره زخمي نشي. بیا دا په ګول شکل کې د څرمنې تسمو سره جوړیدو. په پښتو کې دا ” سپر” او زغره نومېږي. د روم پوځيانو […]

اشک دان

په قدیم یونان او روم کې دا دود و چې د یو مړي د ویرژنو خپلوانو اوښکې به د خاورې یا شیشې په یو وړوکي بوتل کې راټول کړل. بیا به دا په قبر کې مړي سره د ډالۍ په توګه خښول. په فارسي کې د ” اشک دان” نوم هغه وړوکي بوتل لپاره کاریدو […]

جمدهر

دا په سانسکرت کې دوه اړخیزه نیغ خنجر ته وایی او ” کټار” هم بللې شي. د هند په لویه وچه جمدهر د پوځي وسلو یوه برخه وه. د فولادي “جمدهر” عمومي اوږد والی به څه د پاسه یو فټ او پلن والی نیم فټ و. دا یوه خطرناکه وسله وه ځکه د دې دواړه […]

خښتې

شاوخوا لس زره کاله کيږي چې انسان د غارونونه راووتلو، وحشي ځناوريې خپل ملگري کړل اود اوبو په غاړه يې ځان له د خټو اولوښې نه کورونه جوړکړل. هغه کور به يوه کوټه و اودغار په شکل گول چتونه او يوه تنگه دروازه يې لرله. کوم ځاې چې تيږې موندل کيدې، هغه يې هم کارولې. […]

اراميک

دا د سامي ژبې يوه لهجه وه چې ترې نورې لوې ژبې جوړې شوې. سام د نوح پيغمبرزوې و. اراميک شاو خوا درې زره کاله پخوانۍ ژبه ده چې په منځني ختيځ کې د بيلا بيلو سلطنتونواود کاروبارلپاره کاريده. گومان کيږي چې عيسا پيغمبرپه دې ژبې خبرې کولې او لومړې انجيل هم په دې کې […]

تُکمه – تڼۍ

د انګریزي بټن او د پښتو تڼۍ یا تُكمه اوس د لباس یو عامه برخه ګرځیدلی ده. زرګونو کاله پخوا، په غارونو کې اوسیدونکو انسانانو په لومړي ځل د ځان پټولو لپاره د ونو پاڼې او د ځناورو پوټکی استعمالول. د دغې لباس د ټینګولولپاره به يې ورباندې د څرمنې پړي تړل. تر زرګونو کالو […]