د جهلم سیند په ختیځه غاړه یوه غونډۍ د نندنه کلا نښې لري. شا و خوا ۱۰۰۰ کاله پخوا نامتو عالم البیروني دلته په لومړي ځل د زمکې قطر(ریډیاس) معلوم کړو. دی یو نابغه و چې پخپل ۶۳ کاله ژوند کې په ۱۲ علومو يې ۱۰۳ کتابونه او مقالې ولیکلې. محمد بن احمد په ۵…
شخصیت
د بصری رابعه
رابعه په عربي کې “څلورمه” مانا ورکوي. په بصره کې د یوې غریبې کورنۍ د څلورمې لور دغه نوم وروسته په تصوف کې وځلیدو. “رابعة العدوية القيسية” د ۷۱۴ او ۷۱۸ م ( د ۹۵ او ۹۸ هجري) کلونو ترمنځ وزیږېده. مسلمانان ورته د ادب نه “حضرت رابعه بصري” وایی. روایت دی چې یوه ورځ…
عبدالغفارخان
“سیمانت ګاندهي، فخرافغان، باچا خان” د هغه شخصیت څو لقبونه دي چې ټول ژوند يې خپلې ټولنې په خدمت تېر کړو. عبدالغفار د بهرام خان کشر زوی په ۶ فروری ۱۸۹۰ م اتمانزو کې وزیږېدو. ۵ کالو په عمر کې د کلي جومات ته قران درس لپاره تلو. په ۱۹۰۷ م کې د خپل وروعبدالجبار…
ملتان خان زخه خیل
لاس د ملتان يې راوچت کړ زړه د ملتان به اوس په تول معلوموينه د پښتو دا لنډۍ د اپريدو د زخه خيلو ملتان خان لپاره ويل شوې وه. د پیښور د خلکو روايت دی چې کله انگريزانو د ملتان خان مړې وموندلو نو دده زړه يې راوويستلو چې وې گوري هغه په ريښتيا د…
فیروز
د لبنان سندرغاړې فیروز په عربی نړۍ کې خلک یو بې څارې هنرمندې په توګه پېژني. د عیسایی دین منونکې فېروز، د قران کریم د ایاتو په تلاوت، سوچا عربي تلفظ زده کړو او هره یوه سندره د عبادت په شان وایی. د فېروز خپل نوم”نهاد ودیع حداد” او په ۱۹۳۵ م کې د لبنان…
ایاز او محمود
د ۱۱ میلادي پېړۍ په سر کې د غزني د سلطان محمود یو مریی (غلام) ایاز یو افسانوي اتل په شان شعر او ادب کې وستایل شو. “غلام بچه” د مرکزي ایشیا او ترکي کې هغه مرئیان وو چې د باچا په دربار کې لکه د نورو شهزادګانو يې ژوند کوو. د اس ځغلولو، جنګي…
ګنج بخش
د لاهور تر ټولو لوی ذیارت ته خلک د “داتا صیب” نوم اخلي چې د سید علي هجویریؒ په مقبره جوړ دی. شا و خوا ۵۰ زره کسان هره ورځ ددې زیارت له لنګر ډوډۍ خوري. سید علی د ۱۰۰۹ م په نومبر کې د غزنی په هجویر کې زیږېدلې او پلار شیخ عثمان الجلابی…
ابو مسلم خراساني
تاریخ وایی چې که ابو مسلم خراساني نه وای نو ممکن عباسیان واک ته نه وای رسیدلې او “امیه خلافت” به پاتې وای. په اوومې میلادي پېړۍ کې د امیه خلافت په ضد د پيغمبر(ص) يو تره حضرت عباس د کړوسي امام ابراهيم سره خلک راټول وو. بیا شا و خوا ۷۰ کاله ددوی د…
علامه مشرقي
” که مسلمان يې! نو ریاضي زده کړه.” دا د علامه عنایت الله خان مشرقي مشهوره جمله وه. ده د هند وېش د انګریزانو یو سازش ګڼلو او د خپلو افکارو لپاره څو وارې جیل کې بند شو. عنایت الله خان په ۱۸۸۸ م کې امرتسر کې وزیږېدو. پلار يې د “وکیل” په نوم…
ډاکټرعبد الغنی جلالپوري
د افغانستان د دریو امیرانو مشاور، لیکوال او ژباړن عبد الغني د “حبیبیه” ښوونځي له لومړیو استادانو نه و. امیرعبدالرحمن د خپل ژوند په وروستیو کلونو کې غوښتل چې افغانان د اروپاي ډول تعلیم د لارې ساینس او ټیکنالوجي زده کړی. په ۱۸۹۵ م اپریل په میاشت کې امیرخپل زوی نصرالله خان انګلستان ته د…
Recent Comments