د احمد شاه ابدالي مور زرغونه چې ولس يې په درناوۍ “زرغونه انا” بولي، داټکل له مخې په ۱۷۰۲ یا ۱۷۰۳ م کې وزیږېده. د پلار نوم يې “خالو خان الکوزی” و. ښایی زرغونه په ملتان کې رالویه شوه ځکه د سدوزو یو ټبر د شاهجهان له وخته په ملتان کې اباد و. د زرغونې […]
په ۱۹۴۰ م د اکتوبر په ۴ نېټه شیر جان کاکړ د “فورټ سنډیمن” پولیټیکل ایجنټ میجربارنز (بارنس) په خپل کور کې په طماچه وویشتلو. د هغه محافظ او باورچي )اشپز( د ده د نیولو هڅه وکړه نو هغوی يې هم ووژل. فورټ سنډیمن ۰اوس ژوب) پیاوړې کلا د ۱۹ پېړۍ په پای کې د […]
د جهلم سیند په ختیځه غاړه یوه غونډۍ د نندنه کلا نښې لري. شا و خوا ۱۰۰۰ کاله پخوا نامتو عالم البیروني دلته په لومړي ځل د زمکې قطر(ریډیاس) معلوم کړو. دی یو نابغه و چې پخپل ۶۳ کاله ژوند کې په ۱۲ علومو يې ۱۰۳ کتابونه او مقالې ولیکلې. محمد بن احمد په ۵ […]
رابعه په عربي کې “څلورمه” مانا ورکوي. په بصره کې د یوې غریبې کورنۍ د څلورمې لور دغه نوم وروسته په تصوف کې وځلیدو. “رابعة العدوية القيسية” د ۷۱۴ او ۷۱۸ م ( د ۹۵ او ۹۸ هجري) کلونو ترمنځ وزیږېده. مسلمانان ورته د ادب نه “حضرت رابعه بصري” وایی. روایت دی چې یوه ورځ […]
“سیمانت ګاندهي، فخرافغان، باچا خان” د هغه شخصیت څو لقبونه دي چې ټول ژوند يې خپلې ټولنې په خدمت تېر کړو. عبدالغفار د بهرام خان کشر زوی په ۶ فروری ۱۸۹۰ م اتمانزو کې وزیږېدو. ۵ کالو په عمر کې د کلي جومات ته قران درس لپاره تلو. په ۱۹۰۷ م کې د خپل وروعبدالجبار […]
لاس د ملتان يې راوچت کړ زړه د ملتان به اوس په تول معلوموينه د پښتو دا لنډۍ د اپريدو د زخه خيلو ملتان خان لپاره ويل شوې وه. د پیښور د خلکو روايت دی چې کله انگريزانو د ملتان خان مړې وموندلو نو دده زړه يې راوويستلو چې وې گوري هغه په ريښتيا د […]
د لبنان سندرغاړې فیروز په عربی نړۍ کې خلک یو بې څارې هنرمندې په توګه پېژني. د عیسایی دین منونکې فېروز، د قران کریم د ایاتو په تلاوت، سوچا عربي تلفظ زده کړو او هره یوه سندره د عبادت په شان وایی. د فېروز خپل نوم”نهاد ودیع حداد” او په ۱۹۳۵ م کې د لبنان […]
د ۱۱ میلادي پېړۍ په سر کې د غزني د سلطان محمود یو مریی (غلام) ایاز یو افسانوي اتل په شان شعر او ادب کې وستایل شو. “غلام بچه” د مرکزي ایشیا او ترکي کې هغه مرئیان وو چې د باچا په دربار کې لکه د نورو شهزادګانو يې ژوند کوو. د اس ځغلولو، جنګي […]
د لاهور تر ټولو لوی ذیارت ته خلک د “داتا صیب” نوم اخلي چې د سید علي هجویریؒ په مقبره جوړ دی. شا و خوا ۵۰ زره کسان هره ورځ ددې زیارت له لنګر ډوډۍ خوري. سید علی د ۱۰۰۹ م په نومبر کې د غزنی په هجویر کې زیږېدلې او پلار شیخ عثمان الجلابی […]
تاریخ وایی چې که ابو مسلم خراساني نه وای نو ممکن عباسیان واک ته نه وای رسیدلې او “امیه خلافت” به پاتې وای. په اوومې میلادي پېړۍ کې د امیه خلافت په ضد د پيغمبر(ص) يو تره حضرت عباس د کړوسي امام ابراهيم سره خلک راټول وو. بیا شا و خوا ۷۰ کاله ددوی د […]