په سیستان او خراسان کې د عباسي خلفاو له خوا د ۸۶۱ م څخه تر ۱۰۰۲ م صفاري ټبر حاکمیت لرلو. په ۸۴۰م کې د زرنج په “قرنين” كلي كي د لیث نومې یو مسګر (صفار) زوی یعقوب وزیږېدو. په تنکي ځوانۍ کې دی د “عيّار” ډلو سره مله شو چې د حکومت باغیان وو. […]
په ۸ میلادي پېړۍ کې له مشهد، نيشاپور، هرات، بلخ، مرو، بخارا او سمرکند ټول په خراسان کې شامل وو. د اسلام له خپریدو سره د دې سیمې زیات خلک مسلمانان شول. خراساني جنګیالو لومړی د امیه او بیا عباسي خلافت په ټینګولو کې لوی رول ولوباو. ابو مسلم په ۷۵۰ م کې د زاب […]
له ۱۳ تر ۱۴ میلادي پېړۍ، د هرات او د دې چاپېره سیمه د “کرت” حاکمانو په لاس کې و. کرت یا کارتی د سني مسلمانانو هغه کورنۍ وه چې ځینې مورخینمورخین يې “کرد” او نور يې تاجک ګڼي. د ۱۱ میلادي پېړۍ په پای کې کرت سردارانو، د غوري سلطان غیاث الدین محمد بن […]
په ۱۸۳۹م کې برطانوي پوځ په ملا تړ شاه شجاع د کابل په بالاحصار کې دویم ځل لپاره پر تخت کیناستو. د بارکزو له راتلو وروسته د سدوزو بې شمیره غړو پنجاب کې سیکانو ته پناه وړې او د انګریز په واسطه به يې ورته د میاشتې پینشن ورکاو. د شاه شجاع یو میره ورور […]
په ۱۷۹۹م کې د بارکزو سردار پاینده خان د زمان شاه له خوا بغاوت په تور ووژل شو. د ده ۱۰ میرمنو نه ۲۵ زامن و چې د الکوزي میرمنې، ۵ زامن په تاریخ کې “پیښوري وروڼه” نومېږي. سید محمد، یار محمد، سلطان محمد، عطا محمد او پیر محمد وو. په دوی کې مشریار محمد […]
په ۱۸۶۷ م کې امیرعبد الرحمن د کندهار ته په لار د غلجو سره جنګ بایللو او له غزني د وزیرو سیمې ته واوړېدو. د ده تره اعظم خانه ورسره مله او ځایي ملکانو ته يې لیکونه واستول. هغوی ۱۰۰ سپاره د دوی هر کلي ته واستول، په زرګونو کسانو ورته اتڼونه وکړل او دوه […]
د افغانستان شمالي ولایتونو کې د روسانو له وخت ماینونه شیندل شوي وو. د روسانو له وتلو وروسته د ماینونو د پاکولو کار پېل شو. په ۱۹۹۳م کې د ایبک نه ۴۰ کلومیټرختیځ کې رباطک په غونډۍ د ” هېلو ترسټ” ماین پاکانو یو ډبر لیک وموندلو. د دوی یو برطانوي کارکوونکي يې عکس واخیستو […]
د ۱۸۹۴م په سپرلی کې د کلکتې نه یوه انګریز ډاکټره له اوږد سفر وروسته، کابل ته ورسیده. دا د امیر عبدالرحمن په خواست ۶ میاشتو لپاره افغانستان ته تللې وه چې د استوګنې او مسلکي خدمتونو لګښت د امیر په غاړه وو. ډاکټر لیلیاس اناهیملټن په ۷ فروري ۱۸۵۸م اسټریلیا کې وزیږېده. د دې […]
په تورخم کې د خیبر رایفلز ملیشیا مرکز په وړوکي میوزیم کې پروت د پیتل یوه دړه د لرګي په چوکاټ کې بند او د پاسه پرې عربي متن کنده شوی دی. عربي متن په پښتو کې دا مانا ورکوي. ” په دې کې شک نشته چې ډېر ژر زما روح به د خپل پروردګار […]
په ۱۹۲۵ م هرات کې د پخوانو توکو د ساتلو لپاره یو عجایب خانه (موزیم) جوړه شوه چې د تنظیميه رئیس شجاع الدوله د دې مشر و. په ۱۹۲۸ م کې د حبیب الله کلکاني (سقاو) بغاوت په وخت د دې میوزیم زیات اثار لوټ شول. د هفت قلم ډبره چې له ګازرګاه يې ورته […]