Month: September 2025

د پښتونخوا جنګونه

برطانوي پوځ د ۱۹ پېړۍ له نیمایی څخه، د پښتنو په خاوره د څلویښتو نه زیات جنګونه وکړل. پښتانه ورته ” غزاګانې” او انګریز “واړه پوځی مهمات” وایی. په دوی کې د ځینو جګړو څو برخې وې چې تر سلو کالو هم روانې پاتې شوې. په پښتونخوا کې د برطانوي استعمار په ضد د ۱۸۴۹م […]

ډاکټر ګنډا سنګ

هر څوک چې د احمد شاه ابدالي په اړه څېرنې یا لیکنې کوي، د ګنډا سینګ کتاب مطالعه ورته ضرور ده. دا په ۱۹۵۲م کې د لیکوال د “پي ایچ ډي” ( ډکټوره) مقاله وه چې دوه کاله وروسته د ” احمد شاه دراني” په نوم په کتابي بڼه ډېلي کې چاپ شو. ګنډا سنګ […]

بلبال

په دې تصویر کې یوه مجسمه او ورسره یو سړی ولاړ ښکاري. د سړي نوم ارکین توربایوف، د کرغزستان د ” ایسک کول” سیمې یو کروند ګر دی. په ۱۵ اکتوبر ۲۰۲۲م توربایوف په خپل پټې کې یووه ګرځوله چې یو ځای پاله يې د زمکې لاندې یو لوی کلک شي سره وجنګیده. هغه یووه […]

کندهار ته اورگاډې

په ۱۸۷۸ م کې د بريطانيې او د روس تر منځ په اروپا کې سيالي پاې ته ورسېده. انگرېزانو هغه وخت د هند په بېلا بېلو سيمو کې د اور گاډي پاټلۍ جوړولې او افغانستان ته د روسي سفارت تگ د دوي اندېښنې تازه کړې. دوي په امير شېر علي خان زور راوړو چې د […]

میچن او مشین

ځینې کسان د انګریزي “مشین” د پښتو “میچن” نه راوتلی ټکی ګڼي خو هیچا سره د دې څه ثبوت یا دلیل نشته. “مشین” د یوناني ژبې ” میخانی” نه راوتلی توری او مانا يې وسیله، تدبیر یا آله کېږي. په روم کې دا د لاطینې ژبې “مکینه” شو چې د اوسپنې وسایلو یا آلات لپاره […]

نوبهار

د بلخ او شبرغان په لويه لار یوه لویه ګومبده د خاورو ډېرۍ ده چې خلک ورته “نوبهار” وایی. د دې نه لږ وړاندې په هم هغه لاره یوه سټوپه ” توپ رستم” نومېږي. دا ټوله سیمه شا و خوا دوه زره کاله پخوا “باختر” نومیده. په څلورم ق م پېړۍ کې د هند او […]

مېزرې

يو وخت د پښتنو په کورونو کې د مېزرو نه جوړ يو توکې به ارو مرو موندل کېدو. د کټونو بوڼ او جاروخو به په هر کور کې و. د< فرش پوزې، مصلې، ببوزې، پچۍ (ټوکرۍ) ټوپۍ او د غلې د ساتلو لپاره " پنډېري" به د مېزرو نه جوړېدل. دمېزرو بوټې د سلېمان د […]