په ۲۰۱۱م کې د سومالیه حکومت یو قانون تر مخې، د سموسې په جوړولو او خوړلو بندیز ولګاو. هیڅوک خبر نه دي چې سموسه (سمبوسه) د کوم ځای ښځو په لومړي ځل جوړه کړه. اوس په ټولې نړۍ کې سموسې ته ورته خواړه په مختلفو شکلونو موندل کېږي. اوړه، غوړي او اوبه یو ځای کړي […]
د ۱۹۲۵م په اوړي کې د افغانستان او اطالیه (اټلي) حکومتونو ترمنځ یوه داسې پیښه وشوه چې د دواړو ملکونو ملت پالنه (نیشنلزم) يې وننګوو. یو اطالوي انجینیر “داریو پیپرانو” چې په کابل کې میشت و، په څه جرم تورن شو. د دې تفصیل څرګند نه دی خو پولیسو ته رپورټ وشو او یو افسر […]
د افغانستان ځینې خلک اوس هم باور لري چې که ملکه ثریا په یورپي لباس کې دربار ته نه راتلله نو ممکن د امان الله خان په ضد د سقاو بغاوت نه کیدای. د ۱۹۲۸م په پیښور کې د “پښتون” مجلې په لومړۍ ګڼه کې یو مضمون خپور شو چې سرلیک يې “د افغانستان ملکه […]
د عربی “عيّار” څو مانا لري. کاواکه، لوفر، کوڅه ډب او لنډغر لپاره د “عيّار ” نوم کارېږي. “ایار” ملګري یا دوست او هغه کس وي چې خپل سردار ته سفر په وخت د وړاندې خطرحال ورکوي. اوس وخت کې دا نوم د حکومتي “مشاورینو” لپاره کاریدای شي. عيّار نوم په عراق او ایران کې […]
د ۷۹۹م نه تر ۸۱۵ م د تبت باچا “سدنالیګ” د بودهه دین سرپرست و. هغه بودایی صحیفو د ژباړې لپاره تبتي ژبه معیاري کړه او د هند عالمان به يې خپل دربار ته غوښتل چې کتابونه ورته وژباړي. د تبت په پلازمېنه “لاهسه” لوی بودایی خانقاه “کرچونګ” کې سوونو راهبانو به له حکومت معاش […]
په ۱۶ پېړۍ کې د ایران شیعه اسلام بنسټ شاه اسمعیل صفوی کیښودو. هغه په نسل “کرد” او په عقیده کې سني (شافعي) و. د ده پوځ “قزلباش” د یو نسل نوم نه دی بلکه سور رنګ لباس له کبله، تربورانو ورته په ملنډو دا نوم ورکړو. د مرکزي ایشیا ترک نژاد قبیلو، په ۱۳ […]
د چین په لویدیځ کې د سنکیانګ صوبه پاکستان سره ګډ سرحد لري. شاهراه ریشم لویه لار د چین او پاکستان دواړو په ګډه د زمکني تجارت لپاره جوړ کری دی. هلته سیل او تجارت لپاره تلونکي خلکو څو کاله پخوا د کاشغر په جامع جومات کې لمونځ کولی شو. د اختر او د جمعې […]
د هند له وېش وروسته، پاکستان خپلو کارخانو جوړولو لپاره بجلۍ (بریښنا) ته اړ و. د ده په برخه د پنجاب لوی سیندونو سرچینه په همالیه کې وه. په ۱۹۵۴م کې په اباسین د څو بندونو وړاندیز وشو چې یو پکې په کالا باغ کې و. دا د پنجاب یوه نوابي وه او هلته د […]
په ۱۷ اګست ۱۹۸۸م د چارشنبې ماځیګرد جنوبي پنجاب بهاولپور په اسمان یوه الوتکه تاو راتاو شوه او بیا مخ په ښکته پر زمکه پریوتو سره يې اور واخیستو. په امریکه کې جوړه دا سي-۱۳۰ د نړۍ تر ټولو خوندي پوځي الوتکه ګڼل کېږي چې پکې ناست ۳۱ کسان ټول ووژل شول. هغه وخت په […]
د ۱۹۶۳ م په سپرلي کې یو فرانسوي زمکپوهه (جیولوجسټ) د افغانستان په مس اینک کې د سروې لپاره زمکه وکیندله نو لرغوني اثار يې وموندل. ” مس اینک”( مس عینک) د کابل نه ۳۵ کلوميټر جنوب لوګر ولایت کې له زمکې ۷۰۰۰ فټ لوړغر دی. په ۱۹۷۷م کې د افغانستان حکومت دلته د مس […]