رايل اېشياټيک سوسايټي

د اتلسمې پېړۍ په وروستي لسيزه کې کلکته په هند کی د بريطانيې د سلطنت مرکز و چې د “فورټ ويليم” نومېده. د لندن نه ورغلي يو قاضي ويليم جونزچې د خپلو رسمي کارونو سره سره په سانسکرت ژبې څېړنې کولې، د يوې علمي ټولنې د جوړولو لپاره ولوستو کسانو ته بلن ليک ورواستوو. د […]

بند امير

د افغانستان په مرکز کې د هندوکش د غرونو واورې چې ويلي کېږي نو د کلکو تيږو په توږلو اوبو ته لاره وباسي. د ميلينونو کالو په اوږدو کې د اوبو مالگې چې کېلشيم کاربونېټ نومېږي د اوبو چاپېره دېوالونه جوړ کړي دي. اوس د هغو دېوالونو په منځ کې اوبه په پينځو لويو کاسو […]

د شيربانو او يوسف خان اصل کيسه

د تورلنډۍ يوسف خان د محمود خان زوې. دا څرگنده نه ده چې د ده څومره خوېندې وې خو ورور يې نه و. يوسف لا ځلموټې و چې پلار يې مړ شو. دوي ښې زمکې لرلې چې تربورانو سره يې شريکې وې. د سيمې د نورو ځوانانو په شان دوي به هم ښکار ته د […]

د خواړو کچ

په ځينو کورونو کې د دسترخوان په سر خبرې کول منع وي. زمونږ په ټولنه کې ماشومانو ته دا وينا کيږي چې د ډوډۍ پر وخت خبرې مه کوئ. په دې خبره کې څومره حکمت دې؟ په ۲۰۰۸ م کې د بريطانيې د ټيليويژن يو چينل د څو ساينس پوهانو او دغذاي متخصصينوپه مرسته د […]

د سومنات مندر

سومنات ته به يي تلپاتى معبد وايه او د هندوانو په عقيده دا مندر سوم راج چى د سپوږمئ اسطوره وه له سرو زرو جوړ کړى وو. بيا راوڼ دا د سپېنو نه، ورپسى کرشنا د صندل د لرگى نه او پاچا بهيم ديو سولانکى په لسمه پېړۍ کې له ډبرو جوړ کړو. دا ښاي […]

لاطيني ژبه

د لرغونې روم په مرکزي سيمو “ايټاليکي لاتيني” خلکو چې کومه ژبه وېله، لاطيني نومېده. د دې ريښې په ټولو هندي اروپايي ژبو کې ځغلېدلي دي. په دې ژبې ليکل شوې تر ټولو پخوانۍ بېلگه د شپږم قبل الميلاد پېړۍ نه راپاتې ده. د روم واکمنو د دې سرپرستي وکړه او د سلطنت د چارو، […]

کارېز

له نن څخه دوه نيم زره کاله پخوا چې کله د پارس امپراتور کروش اختيار تر لاسه کړ نو يې د څنګلورو هيوادو په څېر په پارس کې د کروندې د پرمختګ لپاره د کارېزونو د کېندلو امر وکړ. له دې تاريخي سند څخه دوې خبرې څرګندېږي: لومړي: چې کارېز د کروش تر باچاهي لومړي […]

بطليموس

په دوېمې ميلادي پېړۍ کې د روم، يوناني نژاده بطليموس د مصر په اسکندريه کې ژوند کوو. په لاطيني کې د ده نوم ” کلاډيس پوټالميس” تلفظ کيږي. دې رياضي دان، ستور پوهه، جغرافيه دان او نجومي و. ده يو شعرهم وېلې دې چې د محاورې په توگه پاتې دې او په يوناني ژبې ليکنې […]

زمزمه

د لاهور په تاريخي ښار کی د ميوزيم او د پوهنتون ترمنځ د لوې لارې په سر يوه توپه ليدل کيږي چې ولس يې د بنگيانو توپ او پوه کسان يې د زمزمه په نوم پېژني. توپ خانه د دراني پوځ قوي برخه وه چې پکی په دريو کې دوه برخی درانده توپونه و. په […]

د هندوستان پښتانه – بهار

د هندوستان د بهار ولايت مرکزي ښار پټنه نومېږي. د عبادت خانو او د علم او هنر دا لرغونې سيمه په دې هم وياړي چې د دې يوه ولسوالۍ سهسرام د هند نامتو پښتون باچا شېر شاه سوري سيمه وه او اوس پکې د ده مقبره هم جوړه ده. د لته د خلجيانو او لوديانو […]