په ۱۸۴۷ م کې د انگريزانو پوځ په لومړي ځل بنو ته ورسېدو نو ددوی مشر جنرال کورټلينډ د ښار نه نهه ميله جنوب لويديځ کې د غونډيويوې لړۍ سره نږدې خپل کيمپ ولگوو. دا غونډۍ د زمکې نه شل ميټره لوړې دي او پخوا وختونو راهيسې ” اکره” نوميږي. د هند پوځيانو د خيمو…
“کله چې سيکانو په بوجيوکی د اپريدو سرونه د پيښور والي ته يوړل نو ده به پکی د ځوانانو سرونه غوره کړل او دا به يې د ښار په لوې ديوال ( فصيل ) د نورو د عبرت لپاره کيښودل. د ځوانانو د سر بيه يوه روپۍ وه. نور سرونه چې د سپين ږيرو، ماشومانو…
د نولسمې پيړۍ په وروستي نيماي کې انگريزان قبايلي سيمو ته رسيدلي و او ددوي ټوپکې د سيمې د جنگيالي ځوانانو لپاره يوه حيرانونکې وسله وه. ددې نه وړاندې خلک د ” جزيل” سره بلد و چې د رانجو ټوپک به يې ورته ويل. خو د انگريز ټوپک دير پرمخ تللې و چې شپيلۍ ته…
واي چې د مقدونيې اسکندرپه ۳۲۰ ق م کې د کابل نه ۶۰ کلوميټر شمال کې په يوې غونډۍ ودريدو او د دريو سيندونو د يو ځاې کيدو ننداره يې وکړه. بيا هم هلته يې د ” اسکندريه” ښار د جوړولو امر وکړو. خو د افغانستان اوسيدونکو ډير ژر ورته بگرام نوم ورکړو. بگرام په…
د افغانستان په قبيلوي ژوند کې د ښکار او د ځان ساتنې لپاره په هر دورکې د وسلو اړتيا وه. د غشو او ليندۍ نه واخلې ترچاقو توره، مچوغنه، پړې اوډبرې هر څه نه کار اخستل شوې دې. د ټوپکو جوړول او کارول په شپاړسمې ميلادي پيړۍ کې پيل شو او افغانستان ته د هند،…
هيڅوک خبرنه دي چې پښتنو کوچيانو څه وخت د مرکزي ايشيا او د هند ترمنځ تجارت پيل کړو. ممکن د هغه وخت نه چې انسان ځنگلي اسونه او اوښان د سورلي لپاره وروزل. د نن نه دوه زره کاله پخوا د کوشان سلطنت واکمن هم کوچيان و. په اوړي کې به بگرام (کاپيسا) او په…
په نولسمې پيړۍ کې د پنجاب دسلطنت جوړونکې رنجيت سنگه د هرمذهب پنجايبان خپل راجه گڼي. دې په ۱۳ نومبر ۱۷۸۰ م کې دې د لويديځ پنجاب د گوجرانواله په ښار کې زيږيدلې، په ماشومتوب د چيچک (حکې ننکۍ) زپلې و او کيڼه سترگه يې نه وه. د لسو کالو په عمر کې يې پلارمړشو…
د بوداي دين د راهبانو لپاره يو اصول دا دی چې دوي به په خپل لاس د چا نه شې نه اخلي او دوي د پيسو اخستو حق هم نه لري. يواځې هغه کاسه يا لوښې چې دې پکی څه خوړې او څښلې شي دده ملکيت وي. اوس هم بودايان راهبانوته پخپله ډوډۍ ددوي په…
يو وخت الوتکه د دوبۍ نه پيښورهواي دگر کې ښکته شوه اوپخپل ځاې ودريده. پښتانه دومره بې صبره وي چې هغه شيبه هيڅ خبره نه اوري. ما په خپل غوږوزي کې د پايلټ اعلان واوريدو چې د الوتکې يوه پايه تخنيکي ستونزه لرې ده نودا به په کومک وړاندې وړل کيږي. ما د کړکۍ نه…
د بغلان په يو کلي کې دوه کروند گر دنورکله په شان د زمکې په اړولو بوخت و. د نږدې غونډۍ د لمنې نه به يې کله کله خاوره راوړه چې د سرې په توگه يې کاروو. يو وخت د خاورې سره د سرو زرو څو توکي هم راووتل. خپلوکې يې سره وويشل او فيصله…
د نړۍ ډېرو ملکونو ته سفرونه کړي دي او په هندوستان کی مې د ببوگل سره وپيژندل. په داسی ورځ چې سفر به نه و او يا په کتابونو کې مې معلومات لټول، نو د انا د کور دروازه وټکوله. د باران په ورځ هغې سره د خبرود چايو خوند لا زيات کړو. د افغانستان…
د شلمې ميلادي پيړۍ په سر کې د”باغ بالا” يوه کوټه د افغانستان د لاس جوړ شوي شيانو لپاره بيله کړې شوې وه چې پکې خامک، زردوزي او څو قالينې ايښې وې. بيا هغه لرغوني توکي چې کله نا کله به د افغانستان په لرغونو ښارونو کې وموندل کيده، ددې نندارتون برخه شول. تر ۱۹۱۹…
زما نوې کتاب ” ژورناليزم” اوس له چاپه راوتلې دې. خپرونکي په ننگرهار کې مومند خپرندوې ټولنه ده.
د هندوستان پښتانه د کتابونو هغه لړۍ ده چې په ۲۰۰۸ م کې د سالنگ کتاب خپروونکې ادارې له خوا په کابل کې چاپ او خپور شو. د کتاب لومړې متن قام خان مندو خيل ټايپ کړې واود پښتۍ ډيزاين ميرويس مياخيل جوړکړو. دا لومړې کتاب و چې په افغانستان کې يې “آي-ايس-بي اين- نمبر…
په ۲۰۰۷ م د بلخ په تاريخي کلا کی يو لوې قبرنه بهر ناست منجاور، ښه په ډاډ ويل چې دا د ” شيش عليه السلام ” زيارت دې. يوې ښځې ته يې تاويزونه ورکول چې سهاراو ماښام دې په اوبو کې گډ او وې څښي. هغې ورله څو روپۍ په لاس کيښودې نو زه…
د متحده ايالاتود پينسلوانيا ايالت په ميوزيم کی په پارسي ژبی دوه سوه کاله پخوانې يو سندايښي دي. دالوزنامه يوافغان سردارمحمد رفيع بيگ لاس ليک کړی دی. په سند ليکلي دي چې جوسايا هارلن د سردار” د حکومت بش پړه واک او اختيار پخپل لاس کی لري” جوسايا هارلن وروسته د غورد باچا په نوم…
د غورد پښتون ټبرسلطان محمدغوري په څونومونو پيژندل کيږي. دده خپل نوم معزالدين محمد بن سام واو داسې اندازه ده چې په ۱۱۵۰ م کې زيږيدلې و. ده د خپل ورورغياث الدين محمد سره يو ځاې د اوسني افغانستان او د آمو سيند نه پورې دخوارزم واک په لاس کې لرلو. معز الدين د جوش…
“شاه صيب دا کتاب هم دا نن رارسيدلې دې” د سليم غږ د هغه پښې ونيولې او دې د کتابونو رېړې (کراچي) ته ودريدو. د ښار په دې لوۍ بازار کی ملک زرغون شاه به هره ورځ څه نا څه کار پسې راتلو. يو څو ځلې د کتابونو ډکې دې رېړې ته يې هم پام…
په ملتان ښار کې د زاړه کلا ته تلونکې لوې سړک ” احمد شاه ابدالي روډ” نوميږي چې په يو سرکې د ملتاني کاشي خښتو لوې محراب دې. دننه هغه کتيبه ده چې ورباندې د احمد شاه د حکومت نيټه ليکلې ده. ښکته د فټپات په لمنه په کاشي خښتو دده د زيږيدو لنډ تاريخ…
په ۵۱۸ م کی د چين د “واي” سلطنت مليکې “هو” يوبوداي راهب سونگ يون ته د نذرلپاره څوسوغاتونه ورکړل او گندهارا ته يې ورواستوو. د فاهيان په څيردې هم د خپلو دووملو سره په يو اوږد سفر روان شو اودوه کاله يې په مساپرۍ کې تيرکړل. دده يو ملگرې هوي ژينگ نوميدو چې د…
هغه هوښيار کارغه چې د اوبو څښلو لپاره يې په منگي کې کاڼي واچول، هغه موږک چې په جال کې بند زمري مرسته وکړه، هغه سپې چې په اوبو کې يې بل سپي پسې وغپل اود خپلې خلې هډوکې ترې پريوتو: داسې بې شميره د ځناورو کيسې دي چې يو به پکې تاسواوريدلي يا ولوستي…
Recent Comments