سفیران

د ۱۹۲۵م په اوړي کې د افغانستان او اطالیه (اټلي) حکومتونو ترمنځ یوه داسې پیښه وشوه چې د دواړو ملکونو ملت پالنه (نیشنلزم) يې وننګوو. یو اطالوي انجینیر “داریو پیپرانو” چې په کابل کې میشت و، په څه جرم تورن شو. د دې تفصیل څرګند نه دی خو پولیسو ته رپورټ وشو او یو افسر […]

تاتره

تاتره د دریو غاښو لوړه څوکه او د خیبر په درې ورته لار ده. اپریدي ورته ” لکه سر” او ” لکه څوکه” هم وایی او پخوا به ټول کال په سپینو واورو پټه وه. په ځینو تاریخونو کې د دې نوم ” تهتره او تحتره” او په جمع صیغه تاترې په املا هم لیکل […]

د تصوف په لاره

د ابدال قبیله په شالدره کې، د حضرت محمد(ص) خرقه شریف د جام په یو کلي “کوسو” کې، د ” اسرارالافغان” ۴۰۰ کاله پخوانۍ د افغانستان جغرافیه او تاریخ ښایی . دا کتاب د ۱۶ پېړۍ په پای کې حسین خان بن صابر لیکل پېل کړ چې د شیخ قاسم غوریه خیل د ۷ کالو […]

حبیبي

په ۱۹۲۵م کې د کندهار په “شالمار” ښوونځي کې له سبق فارغ شوی یو ۱۵ کلن ځوان عبد الحۍ دومره لایق و چې هم هلته معلم شو. د عبد الحق اخونزاده دا زوی په ۱۲۸۹ ش ( ۱۹۱۰م ) کې د کندهار د بامیزو په کوڅه کې زیږېدلی و. د علم برخه ورته د غور […]

چونه

د اوړي په پای کې به زمونږ کور ته د سپینو غونډارو یوه لویه بوجۍ به راوړل شوه. ماشومانو ته به يې وویل چې بوجۍ ته به نزدې نه ځئ. ټول محلت به خبر شو چې زمونږ کره ” چونه کېږي” له دېوالونو به يې تصویرونه لیرې کړل او د ټولو کوټو سامان به په […]

پټه خزانه

د ۱۹۳۵م په پېل، د افغانستان نامتو مورخ او څېړونکی، علامه عبدالحی حبیبي د هند په سفر، د کوټې په بازار کې د پښین یو شاعرعبدالعلي اخونزاده سره ولیدل چې هلته يې د طبابت دکان و. حبیبي لیکي، ” زه د کندهار د طلوع افغان مدير وم او زما اخبار به علامه عبدالعلي ته استول […]

مولانا وحید الدین خان

د هندوستان دغه پښتون ” د اسلامي نړۍ لوی ساینسي پیر” بلل کېږي. د مولانا وحید الدین د ټبر داستان ۵۰۰ کاله پخوا له سوات پېل شو. په ۱۵ پېړۍ کې د سوات یو ملا حسن خان د خپل ورور حسین خان سره شخړه کې خپل کلی پریښودو او په اس سپور هندوستان ته روان […]

اباسین چپې چپې

په نغښتو مټو چې بخملۍ د بروزر شوړه تنور ته ور واچوله، نو د اور لمبو به یې د سر نه اوچتي ژبۍ ووهلې، د هاړ غرمې او د تنور تاو یې په بدن باندي د خولو نېز رامات کړ، شین خال یې د زني په کوهي کې غوپې ووهلې، سپین د نري خامتا کمیس […]

د لنډي کوتل جنګ

دا جنګ په ۱۶۷۱ م ( ۱۰۸۲ ه) کې د مغلو خلاف د پښتنو لوی پاڅون او د ” لنډی خانې، تاترې، خیبر جنګ” په نومونو هم شهرت لري. له ۱۶ پېړۍ، کابل او پیښور د یوې صوبې په توګه اداره کیدل او صوبه دار به په اوري کې کابل او د ژمي پیښور کې […]

ښه کیسه

د پښتونخوا په کلیو بانډو کی به پخوا یو “کیسه مار” د شپې په حجره کې ولسي منظوم داستانونه ویل. دوی به مجلسيان وو او یو داستان به يې په څو ورځو کې ختموو. یو څو په ۲۰ پېړۍ کې اروپایی مستشرقینو په هڅه ولیکل شول. د پیښور په آرکایوز کې د جمجه باچا کیسه […]