له ۲۰۰۴ م راهیسې زه د هرات د نیلا شیشې ګیلاسونه، لوی کاسې، ګلدان، فیروزي چیني دان او شیردان، وړې پیالې او دغسې نور توکي اخلم او ملګرو ته يې ډالۍ کووم. دغه لوښی چې پکې بوړبوړکۍ ښکاري، ځانګړې وي. شیشه د تیږې د زمانې انسان هم پیژندله ځکه دا د اورشیندي غرونو په لمنو…
د پښتنو حجرې د چیلم نه بغیر نیمګړې وي. د چیلم توری د هندي نه نورو ژبو ته کډه وکړه. په اصل کې خو چیلم د چرسو لپاره کارول کېدو. سادهوانو او لغړو به د نیچې (نچې) په یوه ټوټه په سکاره ایښي د بنګو دانې یا د چرس لوګی به خلې ته (کش) راښکلو.…
په مې ۱۸۵۷ م کې د هند د میرټ په چاوڼۍ کې د هندي عسکرو بغاوت انګریزانو له خوا د “غدر”(میوټني) په نوم یادېږي. هغه محال برطانیې په نوښار او مردان کې خپلې چاوڼۍ جوړې کړې وې خو د پښتنو سیمې لا هم د دوی په کنټرول کې نه وې. که افغانستان غوښتلې نو په…
د روس او امریکه ترمنځ ” سړه جګړه” (کولډ وار) د بده بیرې نه پېل شوه. په ۱۹۴۹ م کې شوروي اتحاد (روس) د پاکستان لومړي وزیراعظم لیاقت علی خان ته بلنه ورواستوله. امریکه دا نه غوښتل او دی يې مجبور کړو چې بل کال د مې په میاشت کې امریکه ته لاړ شي. هلته…
په ۱۹۵۲ م کې د بمبۍ فلمی میلې ته د هالي ووډ نامتو ډایریکټر”فرینک کېپره” هم ورغلې و. د یوې مجلې په مخپاڼه ده د مدهوبالا تصویر ولیدو نو ښکلا ته يې حیرانه پاتې شو. د ملاقات لپاره کور ته يې لاړو نو هغه ورته د یو ستوري په شان ښکاره شوه. د هغې پلار…
پخوانیو کورونو د کوټې په یو دېوال کې طاقچه ارو مرو جوړېده. هغه وخت د میز، کرسۍ یا د الماریو رواج هم نه و. د کور څو لوښی او د شپې رڼا لپاره ډیوه به په دغه طاقچه کې ایښودل کیده. د چین د خاورې لوښي ” چیني” او په انګریزي کې “چاینا” نومیدل. هلته…
د لنډو کیسو دغه لومری غونډ مې په ۱۹۹۹ م کې دانش کتاب خپرنځي له خوا چاپ شو. د پښتۍ انځو ورته ښاغلي ویس الدین غیاثي جوړ کړی و. د دې کتاب ځینې کیسې د ۱۹۸۴ م په وروستیو کې مې په یوې کاپۍ کې لیکلې چې وروسته رانه په کتابونو کې ورک شو. یو…
پنځوس کاله پخوا د پیښور د میوې په دکانونو کې به کله نا کله د شنو په شان یوه میوه ښکاره شوه چې کابل نه به يې راوړې وه. د چڼو په شان دغه ترخه او بې خونده میوه “کوورې” نومیده. کوورې د یورپ په بازار کې په مالګینو اوبو کې په بوتلو کې د…
د مردان نه ۴۰ کلومیټر جنوب ته د میاخان سنګاو (سنګهاو) کلي سره څو پخواني غارونه د انسانانو د استوګنې ځایونه وو. ځایی خلک ورته د “پرښو دره” وایی. په ۱۹۶۲ م کې د پاکستان نامتو لرغون پوهه احمد حسن داني په دغو سمڅو پلټنې وکړې. د زمکې نه ۶۰۰ میټر لوړ دا غارونه ۳۰…
د لاهور تر ټولو لوی ذیارت ته خلک د “داتا صیب” نوم اخلي چې د سید علي هجویریؒ په مقبره جوړ دی. شا و خوا ۵۰ زره کسان هره ورځ ددې زیارت له لنګر ډوډۍ خوري. سید علی د ۱۰۰۹ م په نومبر کې د غزنی په هجویر کې زیږېدلې او پلار شیخ عثمان الجلابی…
دا د هغې توپې تصویر دی چې زمبورک یا شترنال نومیدو او په ۱۸ میلادي پېړۍ کې د افغانستان او چاپېره سیمو جنګ وسله وه. د برونزو دغه توپې د لرګي چوکاټ لرلو چې د څرمنې په تسمو به د اوښ په شا يې تړلو. دا زمبورک ۱۸۵۰ او ۵۵ م په لاهور کې جوړه…
وایی چې پخوا زمانه کې د قندهار یو حاکم اسلم خان نومیدو. دی ډېر شته من او سخي مشهور و. خو اولاد يې نه پایدو نو ځکه هر وخت به غمژن و. د خدای کارونه چې یوه ورځ د کلا په دروازه يې یو پقیر خیرات وغوښتو نو د حاکم په غم خبر شو. هغه…
کرمه تر ۱۸۹۰ م د افغانستان خاوره وه. دا د کابل حکومت له خوا یو حاکم اداره کوو. د ۱۹ میلادي پېړي په نیمایی کې دلته ۵۴ زرو شا خلک مېشت وو چې ۴۴ زره يې پښتانه وو. د کرمې سیند چاپېره د شنو غرونو په جنوب کې وزیرستان، لوېدیځ کې خوست، ختیځ کې بنو…
په افغانستان کې کله کله سیاستوال دعوه کوي چې له آمو تر اټکه افغانستان دی خو د جغرافیې او د جغرافیې د اوسېدونکو ترمنځ د ابهام داسې کرښې ساتل کېږي چې بیا هم دعوه یو څه او د دعوې د اثبات او تحقق له پاره سیاستونه بل څه وي. ۱ – داعیې ۱.۱ – له…
دغه لوی سړک د پټنې نه تر پیښور شا و خوا ۲۶۰۰ کلومیټر اوږد او د هند ۸ لویو ښارونو نه تیرېدو. انسان کله چې د خپل تګ لپاره د اس او د غویی یا خرو په وسیله د لرګي ګاډی او تانګې جوړې کړې نو هم هغه وخت د لارې د پخولو انتظام هم…
د دې نوم سره د کلیوالو ماشومانو جینکو خلې به له خندا ډکې شوې. هیڅوک د “باڼيچغ” ټکي په مانا نه پوهیدل خو دا د خوشالۍ او د میلې اعلان و. د وړوکي او لوی اختر نه علاوه د “جنډو په میله” کې هم باڼيچغ ودرول شو. د کلي په یو کورکې به د دې…
د صوابۍ د “ګواټې” نه ۱۲ میله جنوب کې عزیزخان ډېرۍ په خوا په بل نوم پېژندل کېدو. د اباسین د سیلابونو له کبله د زرګونو کالو راهیسې خلکو د عزیز ډېرۍ په لوړو، ژوند کړې او د دې نښې په شا پرېښي دي. د سیند سره سره دغسې نورې ډېرۍ د یو بل نه…
د ۱۹ میلادي پېړۍ په وروستي لسیزه کې د بنو ځوانان د فټ بال لوبې سره اشنا شول. هلته یو انګریز ډاکټر چې “پينل” نومیدو، د خپل ښوونځي هلکانو ته دا لوبه ورزده کړه. خو پینل مهمه دنده د پښتنو په دغه قبایلي سیمې کې د ډاکټرۍ نه علاوه د عیسایی دین تبلیغ و. په…
د ماشومانو هغه لوبه چې په زمکه، ونه دېوال یا تیږو کرښې راښکل وي. ځینې خلک د “شلغاتې-ټوپڼۍ” نوم یو ځای د دغې لوبې لپاره کاروي. خو “ټوپڼۍ” د لمدې خټې نه جوړیده چې ماشوم به په زوره زمکې ته ویشتله او سوری به پکې وشو. د شلغاتو لپاره د سکارو یوه ټوټه، د چونې…
د عجب خان په ژوند د کتابونو او څېړنو نه علاوه څو فلمونه هم جوړ شوي دي. د حقایقو ځای افسانو اخیستې دی او اصل خبره پکې ورکه شوه. دا کتاب د څو کلونو د څېړنو او معلوماتو غونډ دی. په ۱۹۹۱ م کې په کابل کې د عجب خان د یو زوی، ” نیک…
د ۲۰۰۲ م راهیسې یو تجارتي کمپنۍ، د سیټیلایټ (سپوږمکۍ) په مټ، د افغانستان په لکونو عکسونه پوځي افسرانو د لیدو لپاره اخیستل. شا و خوا ۱۲ کاله وروسته، د شکاګو پوهنتون څېرونکې “جیل شټاین” څرګنده کړه چې په دغو عکسونو کې د افغانستان لرغونې سیمې د پوهانو لپاره د معلوماتو یوه سرچینه کیدېشي. هغې…
Recent Comments