باختري د افغانستان هغه لرغونې ژبه وه چې د لومړي نه تر اوومې ميلادي پېړۍ پورې د رسمي ژبې په توگه کارېده. دا په يوناني ليکدود ليکل کېده نو ځينې ژبپوهان ورته په دې اساس ” يونان باختري ” وايي. خو ددې ژبې الفبا د يوناني نه توپير لري. د دې ژبې د ولوستلو لپاره […]
خروشتي د يوليکدود نوم و چې په دريم ق. م پيړۍ کې رواج شو. ددې الفبا ښاي د ارامي (اراميک) ژبې نه اخستل شوي و. دا ليکدود د هند په شمال لوېديځ، افغانستان او مرکزي ايشيا ځينو ملکونوکې د څلورمې ميلادي پيړۍ ترپاې کاريدو. وروستوددې ځاې برهمني او پالي ليکدود ونيولو. برهمني ليکدود د خروشتي […]
په ۲۰۰۷ م د بلخ په تاريخي کلا کی يو لوې قبرنه بهر ناست منجاور، ښه په ډاډ ويل چې دا د ” شيش عليه السلام ” زيارت دې. يوې ښځې ته يې تاويزونه ورکول چې سهاراو ماښام دې په اوبو کې گډ او وې څښي. هغې ورله څو روپۍ په لاس کيښودې نو زه […]
ارياي ژبه ترڅو چې د هند ختيځوسيموته رسيده نوپه څو برخو ويشل شوې او نورې ژبې پکې ورگډې شوې وې. دوه نيم زره کاله پخوا د اوسني بهار په مگهدا کې د هندې ارياي ژبو يوه څانگه پالي ونومول شوه. د پالي مانا، ” متن” يا ليکنه او دا د سانسکرت څانگه نه ده که […]
دا د سانسکرت د هغو تورو نه دې چي د هند د لوې وچې ډېرو ژبو کې يو شان تلفظ کيږي. ددی توري مانا ښه اوسپيڅلې دی اوپه اسمان کې تر ټولو قوي سياره مريخ په هندي کی منگل نوميږي چې د جنگ او د اور سمبول دې. د اوونۍ په ورځو کې منگل وار […]
هندي د نړۍ ترټولو لرغونې جنتري د آريايانوله وخته رواج شوې وه. دې ته بکرما ( وکرما) جنتري هم واي او ۵۶ ق. م نه پيل کيږي. دا دهوا او د موسم سره تړاو لري اود هند د ويش نه وړاندې په پښتونخوا کې هم خلکو دا نومونه کارول. ددې نهه مياشتې د ديرشو ورځو، […]