په اروپا او امريکه کې دا نښه د کرکې او د نفرت احساس راوپاروي ځکه د جرمني هټلر د شلمې پېړۍ په نيماي کې دا د اريايي نسل د بري په توگه وکاروو. د دې لپاره هغه په زرگونو بې گناه انسانان او په تېره يهودان ووژل. خو دا سمبول د جرمني نه و او […]

“اېلې نيکا” د ژبو هغه ټبر دې چې په څو لهجو د جنوبي بلقان او ورسره د نورو ټاپوانو او يونان کې وېل کېده. لکه د پښتو د هرې سيمې خپله لهجه او توري و چې د يو بل نه يې لږ توپير لرلو. يوناني له دې ټبر نه پرمختگ وکړو او د هندي اروپاي […]

د لرغونې روم په مرکزي سيمو “ايټاليکي لاتيني” خلکو چې کومه ژبه وېله، لاطيني نومېده. د دې ريښې په ټولو هندي اروپايي ژبو کې ځغلېدلي دي. په دې ژبې ليکل شوې تر ټولو پخوانۍ بېلگه د شپږم قبل الميلاد پېړۍ نه راپاتې ده. د روم واکمنو د دې سرپرستي وکړه او د سلطنت د چارو، […]

باختري د افغانستان هغه لرغونې ژبه وه چې د لومړي نه تر اوومې ميلادي پېړۍ پورې د رسمي ژبې په توگه کارېده. دا په يوناني ليکدود ليکل کېده نو ځينې ژبپوهان ورته په دې اساس ” يونان باختري ” وايي. خو ددې ژبې الفبا د يوناني نه توپير لري. د دې ژبې د ولوستلو لپاره […]

خروشتي د يوليکدود نوم و چې په دريم ق. م پيړۍ کې رواج شو. ددې الفبا ښاي د ارامي (اراميک) ژبې نه اخستل شوي و. دا ليکدود د هند په شمال لوېديځ، افغانستان او مرکزي ايشيا ځينو ملکونوکې د څلورمې ميلادي پيړۍ ترپاې کاريدو. وروستوددې ځاې برهمني او پالي ليکدود ونيولو. برهمني ليکدود د خروشتي […]

ارياي ژبه ترڅو چې د هند ختيځوسيموته رسيده نوپه څو برخو ويشل شوې او نورې ژبې پکې ورگډې شوې وې. دوه نيم زره کاله پخوا د اوسني بهار په مگهدا کې د هندې ارياي ژبو يوه څانگه پالي ونومول شوه. د پالي مانا، ” متن” يا ليکنه او دا د سانسکرت څانگه نه ده که […]

 هندي  د نړۍ ترټولو لرغونې جنتري د آريايانوله وخته رواج شوې وه. دې ته بکرما ( وکرما) جنتري هم واي او ۵۶ ق. م نه پيل کيږي. دا دهوا او د موسم سره تړاو لري اود هند د ويش نه وړاندې په پښتونخوا کې هم خلکو دا نومونه کارول. ددې نهه مياشتې د ديرشو ورځو، […]