افغانستان ته د اقبال سفر

په ۱۹۲۹م کې د لاهور یوې بنګلې مخ ته لوی تور موټر څخه یو بارعب سړی ښکته شو. خادم په دروازه ورته وویل چې بادار يې یوې مقدمې لپاره عدالت (محکمې) ته تللی دی. هغه سړي ورته خپل کارډ پریښودو او رخصت شو. بادار علامه محمد اقبال د هند نامتو شاعر او وکیل کور ته […]

سېله که باسمتي

په دودیزه توګه پښتانه درې ډوله وریژې، نرۍ، غټې او سیله په نوم پېژني. نرۍ سپینې وریژې د پخولو په وخت خوشبویی لری. په اوړي کې ایشیدلي، تور کشمش، دال پېتي یا ماستو سره به يې خوړل. د نریو وریژو یو بل ډول “ماتې وریژې” د کهیر ( شیربرنج) لپاره کاریدې. اوس دا وریژې ” […]

لویه دره

ما په لومړي ځل د انګلیسی ژبې د زده کړې په کتاب کې د – Grand Canyon نوم ولیده او‌ په اړه مې یې مقاله ولوستله. ګرانډ کینین د امریکا د اریزونا په ایالت کې دی. زه له نویدا ایالت څخه ورته په موټر کې ورغلم چې سلګونه میله مزل دی. پارک ته چې ننوځي […]

میر زمان خان

د ۱۹ پېړۍ په سر کې د مومندو تیرا (تیرای) محمد اکرم خان، د جنګونو او دشمنۍ له کبله، کلی پریښودو. ځینې خلک دا د اپریدو ” تیراه” ګڼي چې سمه نه ده. دا د مومندو او اپریدو ترمنځ د شلمان غرختیځه ډډه ده. اکرم خان لومړی اتمانخیلو “انبار” ته لاړو او هلته نه بیا […]

ګنډېرۍ

په پښتونخوا کې د ګنو فصل په مني کې تیار شي او بیا د ژمې ترپای تازه ګنډېرۍ هم بازار ته راځي. د سپینو شویو ګنو دا وړې ټوټې د غاښونو لپاره د ژوؤلو او زبیښلو ورزش وي. هغه وخت چې له کیمیاوي توکو ډک خواږه او ژاوولې چا نه پیژندلې، د ولوږې ختمولو ارزان […]

د ټال پنکهه

د ۱۹۰۰ م د هندوستان په دغه تصویر کې درې سړي، دوه په فرش ملاست او یو ناست پړي راکاږي. دغه لوی پړي د یو وړوکي چرخ ( ګرارۍ) په واسطه دننه د چت سره ځوړند بادګیر خوځولې شي. دا پنکهه یو پلن لرګین ټال و چې د کوټې چت په څرخ کې کلک و. […]

شاهي تخت

په ۲ جون ۱۹۵۳م د برطانیې ۲۷ کلنه شهزادګۍ ایلزبت د ملکې په توګه پر شاهي تخت کیناسته. د فرانس مشر نپولین بوناپارټ قول دی چې ” شاهي تخت په مخملو پوښلی لرګین بنچ وي.” خو برطانوي شاهي تخت د لرګي یوه لویه کرسۍ (چوکۍ) او په سرکاري توګه د “سینټ ایډورډز کرسۍ” نومېږي. د […]

د افغانستان پوځ

د امیردوست محمد خان له مړینې وروسته، د ده دریم زوی شیرعلي خان په ۱۸۶۳م کې د افغانستان پر تخت کیناستو. انګریزانو هغه وخت د روس له ویرې “فارورډ پالیسي” شړله او د خپلو سرحدونو د ټاکلو لپاره د افغانستان په لویه خاوره يې خېټه اچولې وه. بل خوا روس هم خپل استاځي کابل ته […]

د پښتو مینه

په ۱۹۰۶م کې د میاں نعمان الدین احمد کاکا خیل له خوا یو اشتهاري (اعلان) پاڼه خپره شوه چې د پښتو ژبې لیکوالانو د پام وړ وه. متن يې داسې و. ” د هرچا چه یو علم پخپله ژبه کې وي- هغه علم ډیر ځر- اسان حاصلولی شي- ذکه د پښتنو د علمیت د پاره […]

زما ژوند او ژوندون (۵)

عبد الصمد کورنۍ له افغانستان کډه کړی وه او د ۱۹ پېړۍ له پای د ده نیکونو د بیرته تلو کوشش کاو. خو امیر عبد الرحمن او حبیب الله خان ورته اجازه ورنکړه. بیا دوی امان الله خان ته خواست وکړو نو ډاډ يې ورکړو چې یو استاځی به ورسره رابطه وکړي. بیا د افغانستان […]