Category: سياست

د پيښور سازش

د پینځو مقدمو(قضیو) لرۍ په ۱۹۲۱ او ۱۹۲۲ م کې د پیښور یوعدالت فیصله کړل. ملزمان د برطانوي هند حکومت د کمیونسټ کیدو او بغاوت په تور نیولي وو. په ۱۹۱۷ م کې د روس کمیونسټ انقلاب د هند په ځوانانوهم اغېز وکړو. یوه داسې ټولنه چې مالدار او غریب پکې یو شان حق ولري […]

افغانستان ته هجرت

په ۱۴ اګست ۱۹۲۰ م شا و خوا ۷۰۰۰ خلک چې زيات يې پښتانه وو، د لنډي کوتل بازار نه تورخم لورې ته پلي روان وو. آپريدو ورته په لاره د ګوړې د يخ شربت خاورو جامونه ورکول. د هرې ډلې مشر سره شنه جنډه او کله کله د افغانستان زنده باد ناره به يې […]

زينت محل

په ۱۸۳۷ م کې مغل سراج الدين بهادرشاه ظفر د انګريز پينشني باچا شو. دی د ۶۴ کالو و، ۳ نکاح شوې ښځې او بې شمېره مينځې يې لرلې. خو پرتخت يې لا دوه کاله نه و پورا شوي چې د يو نواب، ميرزا قلي خان ۱۹ کلنه لور يې وکړه او زينت محل لقب […]

په کشمير کې لومړي مسلمانان

په کشمير کې د پښتنو زياته شميره په جنوب لوېديځ کې ده چې دراني، يوسفزي او اپريدي يې زيات دي. دلته د اسلام د خپرولو کار سواتي کډوالو پېل کړو چې اوس هلته د سېدانو په نوم پيژندل کېږي. د ۱۳ ميلادي پېړۍ په وروستيو کې د مغلو(منګول) حملو د سوات او د هزارې په […]

اسونه،چين او افغانستان

د ۱۷۶۲ م په وروستيو کې احمد شاه ابدالي د افغانستان يو سفارتي ډله بيجنګ ته واستوله. دوی څلور تازي اسونه د چين باچا ته ورډالۍ کړل. خو افغان استاځو چين ته د خبرداري يو پيغام هم وړی و. په ۱۷۵۰ م کې د “چينګ” سلطنت شپږم باچا چينګلانګ د نورې زمکې نيولو په هوس، […]

د سوات د مياګل ليک

د نولسمې ميلادي پېړۍ يوه ديني عالم عبد الغفور اخوند د سوات خانانو په يوی لوی جرګې کې خپل باچا غوره کړې و. د مياګل په لقب مشهور باچا په وخت کې سيمه کې ارامي وه. په ۱۸۷۸ م کې چې دی مړ شو نو دواړه زامن، عبد المنان او عبد الخالق د يو جنګ […]

پېښور څنگه له افغانستان بېل شو؟

په ۱۸۰۸ م په پاې کې د انگلستان لومړې سفارت د ماونټ سټورټ ايلفنسټن په مشرۍ پيښور ته راورسيدو. د مارچ په مياشت کې د نوروز پر وخت د شاه شجاع سره يې په بالاحصار کې وليدل چې وروسته په شاهي باغ کې ورته مېلمستيا وکړه. اېلفنسټن کابل ته د تلو جوگه نه و خو […]

يونس خان

په ۲۳ جون ۱۹۸۰ م د ډيلي په صفدرجنګ هوايي ډګر کې يوه وړه طياره ولويده، چلوونکي د هند وزيراعظم اندرا ګاندي کشر زوی سنجی او يو بل کس پکې ووژل شول. کله چې ګاندي ته دا خبر ورکړل شو نو د هغې لومړنۍ پوښتنه دا وه چې د سنجی د لاس ګړۍ او د […]

د بهرام باره دري

د اباسين پر لویديځه غاړه اټک د پله سره په لویه لار (جي- ټي- روډ) د بهرام خان “باره دري” ده. بهرام خان د مغلو يو حاکم او د پښتو نامتو شاعر خوشال خان خټک زوی و. د خوشحال خان ۵۷ ( ځينې وايي چې ۶۳) زامن او بې شمېره لوڼې وې. د ده مشر […]

د لياقت علي قتل

د اکتوبر ۱۶ نېټه ۱۹۵۱ م د پاکستان د راولپنډۍ په کمپني باغ کې د سلو زرو نه زيات خلک د وزيراعظم لياقت علي خان تقرير اورېدو ته راټول وو. لس دقېقې د پاسه څلور بجې وې چې هغه مايکروفون مخې ته ودرېدو او ویې ويل، “برادران ملت” خو ناڅاپه دوه ډزې وشوې. دی په […]