په تورخم کې د خیبر رایفلز ملیشیا مرکز په وړوکي میوزیم کې پروت د پیتل یوه دړه د لرګي په چوکاټ کې بند او د پاسه پرې عربي متن کنده شوی دی. عربي متن په پښتو کې دا مانا ورکوي. ” په دې کې شک نشته چې ډېر ژر زما روح به د خپل پروردګار […]
په ۱۹۲۵ م هرات کې د پخوانو توکو د ساتلو لپاره یو عجایب خانه (موزیم) جوړه شوه چې د تنظیميه رئیس شجاع الدوله د دې مشر و. په ۱۹۲۸ م کې د حبیب الله کلکاني (سقاو) بغاوت په وخت د دې میوزیم زیات اثار لوټ شول. د هفت قلم ډبره چې له ګازرګاه يې ورته […]
د هرات “مالان پل” ۱۳ میلادي پېړۍ کې د سلجوق ټبر نامتو سلطان سنجر له خوا جوړ شو. سلجوق د ترکمن قبایلو یو قام و چې په ۱۱ میلادي پېړۍ کې راتاند شو. د ۱۰۴۰ م په پېل کې د غزني ۵۰ زره پوځ د مرو (ترکمانستان) او سرخس ترمنځ ډنډانکان (دندنقان) کې د سلجوق […]
د کلات (قلات) په نوم یو ځای د ایران په شیراز کې او بل په زابل کې “کلات غلجی” دي. په سیاسي توګه د بلوچو قلات د افغانستان او برطانوي هند لپاره یوه مهمه سیمه پاتې شوی ده. په بلوچ شفاهي تاریخ کې کلات د راجه، “سېوه” په لاس کې و او په کلا کې […]
په ۱۸۸۰ م کې د پنجاب د قادیان مرزا غلام احمد د پیغمبر محمد صلی الله علیه وسلم په اړه یو کتاب ” براھین احمدیہ” د دې دعوی سره خپور کړو چې که څوک د دې کتاب پینځمه برخه هم دروغ ثابته کړي نو دی به ورته یو لک روپۍ انعام ورکوي. کتاب ډېر شهرت […]
په ماشومتوب کی د ” امیرحمزه ” کیسې مې په اردو کې لوستلې. د ده ملګري عمروعیار سره به د جادو ” ذنبیل” (کسوړه) وه. ده به پکې هرڅه غورځول او د اړتیا په وخت به يې ترې راویستل. دغه مېړنی د بې وزلو د مرستې لپاره، بدو سره جنګېدو او یوه ډله به ورسره […]
په ۲۰ اپریل ۱۹۷۹ م د کونړ ولایت د کیرالې کلي ۱۲۶۰ بې وسلې کسان د ملي پوځ له خوا ووژل شول. کیراله (کي+راله) چې ځینې خلک يې اوس “کرهاله” او “کیرهاله” لیکي، د هندوکش په لمنه کې د کونړ سیند د یوې څانګې په اوبو خړوبېږي. دغه کلي نه یوه پخوانۍ لاره د “رغنۍ” […]
کرمه تر ۱۸۹۰ م د افغانستان خاوره وه. دا د کابل حکومت له خوا یو حاکم اداره کوو. د ۱۹ میلادي پېړي په نیمایی کې دلته ۵۴ زرو شا خلک مېشت وو چې ۴۴ زره يې پښتانه وو. د کرمې سیند چاپېره د شنو غرونو په جنوب کې وزیرستان، لوېدیځ کې خوست، ختیځ کې بنو […]
په ۱۹۱۰ م کې د امیر عبد الرحمن د کشر زوی، محمد عمر (عمرجان) د واده د جشن حال یو انګریز او میرمنې يې پخپلو یادښتونو کې ولیکل. که څه هم عمرجان د مختلفو مینځو نه ۹ (نامشروع) اولادونه زېږولي وو خو دی د ۱۹ کالو شو نو مور ورله دوه ښځې وغوښتې چې په […]
د ۱۸۸۵ م په سپرلی کې روسي پوځ د کشک سیند پر غاړه یوې حملې کې په سوونو افغان پوځیان ووژل. په تاریخ کې دا د پنج دیهه پیښه بلل کېږي. ۱۹ پېړۍ کې برطانيې د هند لویه وچه کې پښې وغځولې نو روس د مرکزي ایشیا ټول ملکونه ونیول. په ۱۸۸۲ م کې برطانیه […]