ملگري ملتونه- جعفر هاند

ملګري ملتونه له دويمې نړيوالې جګړې وروسته په ١٩٤٥ کال کې رامنځ ته شول چې موخه یې جامعه ملل يا ليگ اف نيشنز له لورې وړانديزو شوو څو اهدافو ترلاسه کول وو. هغه سازمان د خپلو اهدافو په ترلاسه کولو کې پاتې راغلې و او ملگري ملتونه يې ” ځاې ناستې” هم بلل کېږي. دويمې […]

شطرنج

وايي چې شطرنج د باچاهانو لوبه ده. دا د دوو لوبغاړو تر منځ د دوي د دماغو او د سوچ يوه ازموينه وي. دا لوبه د کوشان واکمنو پر وخت په هند کې پېل شوه او د پوځ د څلورو برخو په حساب ” چتورنگه” ونومول شو. دا څلور برخې، پياده سپاره (اس) هاتي ( […]

د اميرعبد الرحمان معالج

د انگلستان جېفري ايلن گرې د ۱۸۸۵ م نه تر ۱۸۸۹ م پورې د افغانستان د امير عبد الرحمان شخصي معالج پاتې شوې و. يوه ورځ امير ( عبد الرحمان) د پوځي دستې د معاينې لپاره بهر په کرسۍ ناست و او سيگرټ يې څکول. کله چې هراتي غونډ د هغه مخې نه تيرېدو نو […]

کچنار

هر وختې چې مور به مې قيمه او کچنار پاخه کړل نو د ماشومانو خلې به بوسې شوې. کچنال يا کچنار راته سبزي ښکاريده او لږ ماشومان به داسې وي چې هغه په شوق وخوري. د سپرلي په وتلو دا شنې غوټۍ به د پېښور ترکارۍ په دکانونو ډېرۍ ډېرۍ پرتې وې. د ځينو خلې […]

حکيم خان سور

د هندوستان په لوېديځ کې د راجستان د اجمير په ښار کې د خواجه معين الدين چشتي زيارت نوم ډېرو خلکو اوريدلي وي او ځيني يې ممکن ليدو ته ليوالتيا ښاي. خو د دې پراخې سيمې په ” اودې پور” کې د يو افغان حکيم خان سورشهيد د زيارت نه لږ خلک خبر دي. د […]

فاشسزم

د لاطيني ژبې د “فاشس” تورې هغه لرگيو لپاره کاريدو چې د يو تبرگي لاستې يې جوړوو. په لرغونې روم کې داسې تبر به د سيمې د قاضي سره د هغه جلاد وړلو او د هغه په امر د قتل يا د بغاوت مجرم نه به يې په داسې تبرگي سر پرېکولو. وروستو د مرگ […]

اوولس که څوارلس

زمونږ د څلورم يا پينځم صنف د تاريخي معلوماتو يو سوال دا و چې محمود غزنوي په هند څو وارې حملې کړې وې. ټولو به په يوه مخ ” اوولس، اوولس” چيغې کړې. وروستو د تاريخ په مطالعه دا خبره جوته شوه چې په اصل کې هغه ” څوارلس” وارې د غزني نه هند ته […]

نرگسيت څه وي؟

په يوناني داستانونو کې “نرکيسوس يا نارسيسس” يو ښکاري و چې د سيند د يو اسطورې او د اوبو د ښاپېرۍ زوې و. نرکيسوس په ښکلا کې سارې نه لرلو او کومو خلکو چې به ورسره مينه کوله، هغوي به يې له پامه وغورځول. دی د خپل ښايست نه خبر نه و او اخر د […]

د بيبو مقبره

په پېښور کې د ښاري ژبې يومتل دی ” اوکيړي گل اې، جهيړي بيبو نه کهلې” ( هغه کومه خبره ده چې بيبوپرې نه پوهيږي) دا متل د يو هوښيارې او زيرک ښځې په اړه ويل کيږي چې د هرې ستونزې د حل لپاره خلک ترې مشوره اخلي. د دې متل ” بي بو” خيالي […]

د بابر باغ

بابر د گلونو لېواله و او هر بوټي او گل ته په کتلو خوشالېدو، په شين کبل به يبله پښې گرځيدو او د گل يوې يوې پاڼې ته به ځير و. ده وصيت کړې و چې قبر به يې کچه ( خام ) وي او دالان به هم ورباندې نه وي چې باران پرې ورېږي […]