د شلمې ميلادي پېړۍ په سر کی د بابل او اسيریا لرغونو ښارونو په کيندنو کی، په “مېخي ليکدود” خټینی تختی رابرسيره شوی. په ځينو تختو “ميتاني” باچاهانواو اميرانو نومونه لیکلي وو چی يوه برخه يې د سانسکرت ژبې نه وه. لکه پوروسا(سړی) تشرتا (ټانګه لرونکې) سوردتا (خدای ورکړې) اندروتا (د اندرا په ملاتړ) سوبهاندو […]
د ۱۹۱۹ م په اوړي کې دا جنګ افغانستان له خوا پېل شو او درې مياشتې روان و. کله چې ۲۷ کلن امان الله خان د کابل پر تخت کيناستو نو خپل تره نصر الله يې زندان کې واچوو. په دې خبره پوځي افسرانو کې ناارامي وه او هغوی ته قناعت ورکولو لپاره يې معاش […]
په افغانستان کې اسلامي تاريخ د ۶۳۹ م نه پېل کېږي کله چې احنف بن قيس د پارس باچا يزدګرد په تعاقب کې د طبسين د لارې خراسان ته راغی او هرات يې ونيو. په ۷ ميلادي پېړۍ کې د افغانستان خاوره، خراسان، زابلستان، سيستان، کابلستان، باختر او ګندهارا په نومونو پيژندل کيده چې بې […]
دا لرغونې داستان په ميخي خط، خټينو تختو ۲۱۰۰ ق م راهيسې د ميسوپوټيميا کنډوالو کې ورک و. ګيلګامش د “اورک” باچا، د انسان اواسطورو دواړه خصلتونه لري. هغه پخپل ولس ظلم کوي، ځوانان د ودانيو لپاره په بيګاراچوي او هره ناوې د واده په شپه د ده د هوس قرباني شي. ولس خپلو خدايانو […]
تونے ديکھي ہيں وہ پيشاني، وہ رخسار، وہ ہونٹ زندگي جن کے تصور ميں لٹا دي ہم نے د اردو ژبې د نامتو شاعر فيض د اوولسو کالو په عمر کې په يوې افغان جينۍ مئين شو. د هغې ټبر د فيض پلار سلطان محمد سره د افغانستان نه راغلی و. فيض او هغې جينۍ […]
په ۱۸۳۷ م کې مغل سراج الدين بهادرشاه ظفر د انګريز پينشني باچا شو. دی د ۶۴ کالو و، ۳ نکاح شوې ښځې او بې شمېره مينځې يې لرلې. خو پرتخت يې لا دوه کاله نه و پورا شوي چې د يو نواب، ميرزا قلي خان ۱۹ کلنه لور يې وکړه او زينت محل لقب […]
دا د نامتو انګريز انحور ګرجيمز رېټري د لاس جوړ شوې انځور دی. دی د خپل ورور سره هغه کنډک کې مل و چې د لومړۍ جګړې نه وروسته کابل ته لاړو. په انځور کې څو مخه ورکسان د يوې چينې په غاړه ناست دي. په منځ کې “خواجه بادشاه” دی چې ښايي د جيلګې […]
په ۱۹۵۷ م کې د کندهار زوړ ښار کې يو لوی ډبر ليک وموندل شو چې د يوې اندازې تر مخه په ۲۶۰ ق م نه راپاتې و. د موندلو سره دا ډبره وپيژندل شوه چې يوناني او اراميک ژبې پرې کنده وې. دغسې نورې ستنې او ډبرې د هند په لر و بر کې […]
په ۱۶۶۱ م د ډېلي لال کلا نه د وسله محافظانو په بدرګه يو صوفي درويش د جامع جومات لوري ته يبله پښې او بربنډ روان و. هر ځای خلک د ده ليدو ته راوتل او بيا به هجوم کې به ورګډ شول. د جومات په پوڼيو يو جلاد د توري سره ور وړاندې شو […]
د نولسمې ميلادي پېړۍ په سرکې د هند په لويه وچه لرغونې کنډوالې د اروپايانوته په زړه پورې وې. هلته موندل شوي توکي د تيرو وختونو د تاريخ کيسې کولې او په تيره بيا لوی شمير سکې چې ناشنا ژبه پرې ليکلې وه. هغه وخت په کلکتې او بنارس کې د برطانوي هند د ضراب […]
