چېل

د صوابۍ او د اشنغر هغه سيمې چې د اباسين پر غاړه بره غرونو ته وتلي دي، ښځې د کور نه بهر يو لوې چادر به سروي چې ځينې يې پړونې او نور يې چېل بلي. دا شپږ ميټر پړونې د پومبې (کاټن) د تارنه په کهډۍ اوبدل شوې وي او جولاګان يې جوړوي. د دې ټوکر د سړو د خامتا نه لږ نرې وي او د پاڅه پرې د ګوتو په خاپو قدرتي رنګ خالونه
جوړيدل.

په دوديزه توګه دا څادر به سپين و او ورباندې د سور رنګ خالونه جوړېدل. پخوا زمانه کې په يواځې سپين سرې او د باخه عمر ښحې له کوره وتلې او دا ډول پړوني به يې په سرول. د وخت په تيرېدو ځوانې جينکۍ هم د سبق او د سودا لپاره له کوره راووتلې او د دوي لپاره د چو رنګونو چېل جوړ شو. څرګنده نه ده چې د دې فېصله جولاګانو پخپله وکړه د هرې سيمې جوړوونکي خپل رنګ او ډيزاين لري چې يواځې د دې ځاې خلک يې پېژندلې شي. د بېلګې په توګه د شاه منصور ښځې زرغون پاڼو د رنګ څادر په سروي چې ورباندې سور رنګ خالونه وي. د رزړو ښحې بخوانې سپين د پاسه سور رنګ خالونو څادر به سروي. به نورو رنګونو کې د سبين د باسه تور رنګ خالونه وي چې سپين سرې يې کاروي. د نارنجي يا زيړ بخن د پاسه سور رنګ هم جوړېږي.

کله چې ناوې د واده بر وخت مور له کوره ووځي نو د هغې په ډولۍ يا موټر دا چېل غوړوي. هم دغسې کله چې يوه ښځه کونډه شي نو د مور يا پلار ورته دا څادر په سر اچوي. د ښحې په جنازه هم دا چېل اچوي. په هرې سيمې کې دوه درې کورنۍ د جولاګانو شته چې اوس هم پخپلو کورونو کې دا څادر جوړوي. د څادر نه علاوه دوي اوس د ډوډۍ لپاره دسترخوان او د نور پلوونه هم جوړوي چې خپل ډيزاين او رنګ لري.
تر اوسه د دې څادرونو يو څه نا څه ارزښت شته او له کبله يې د جولاګانوکار روان دی. خو داسې ښکاري چې ژر به د پښتنو دا دوديزه روايت د تاريخ برخه شي…

معلومات
د صوابۍ د تمرېز خان نه په مننه
صفيه حليم