د اباسین له غاړو تر کشمیر، هزاره او خیبر درې دیرشو نه زیاتې ژبې د “هندکو” په ټبر کې شاملې دي. پیښوري، خالصوی، هزاره- کوهاټي- ډیره وال- سواتی- پهاړي او ګوجري د پښتونخوا نه علاوه د افغانستان ځینې قامونه هم وایی. په ۱۹ پېړۍ کې انګریرانو په هند کې ۱۲۱ ژبې او ۲۷۰ ځایی لهجې […]
په زيارت کى د د دوو ستنو په منځ کى د سپينو جوړ د لاس په پينځوپرانستو گوتو د اسلام د پيغمبر، د هغه د څلورو خلفاو او د لور نومونه په ښاېسته رېحان ليک ليکل شوى و. زيارت کوونکي کله چى د لوى دروازى نه را دننه شى نو دى نقرۍ لاس ته سرټيټ […]
د کندهار دودیزه ودونو پښتو سندرې، بابو لالې یا ببو لالی نومېږي. ولسي شاعري اکثر زمزمه کېږي چې کله کله مفهوم يې نه وي. د نیمې مصرعې په منځ کې “های…زار…الله…. وای او قربان بدرګه کېږي. ببو لاله څوک وه او څه وخت د سندرو دا ژانر رامنځ ته شو څوک خبر نه دی. خو […]
د لرګې جوړ صندوق چې له زمکې اوچت ساتلو لپاره یو میټر لوړ څلور پای لري دوڼۍ یا ” توڼۍ” نومېږي. د دوڼۍ سر بند او یو اړخ ته لکه د المارۍ یوه تمبه لري چې کله کله قلف لپاره زنځیر به يې لرلو. د پښتونخوا په کلیو کې شته منو خلکو کره به یوه […]
په ۲۰۲۲م کې په کیمبرج پوهنتون کې یو ځوان ډاکټر رشي راج پوپټ د پانیني د سانسکرت ګرامر بیا مطالعه کړو او شا و خوا یو کال پرې څېړنې کولې. بیا مایوسه شو او یوه میاشت يې د کار نه لاس واخیستو. کله چې بیرته راغلو نو پخپلو یادښتونو کې يې ولیدل چې د تورو […]
د پښتو یوه محاوره ده چې “هاړ-جېټ دننه او پشکال-بادرو په ونه” د اوړي د میاشتو دغه نومونه د هندي جنتري نه پښتو ته کډه کړې ده. د پښتنو کروند ګرو ژوند د زمکې او د هوا د حالاتو سره تړلی و. د هند په نیمه وچه کې درې ډول غله، د بنګال وریژې، د […]
الهي! د محبت سوز و ګداز را په دا اور کې د ستي، سمندر ساز را د عبد الحمید مومند په شان د پښتو ځینې نور شاعران هم د “ستي” ذکر کوي. “ستي” د هندوانو د اسطورې “پاروتي” یوه بڼه ده چې مانا يې ریښتونی وي. د مهابهارت په جنګ کې پانډوانو قام “کورو” ته […]
د چوګان (نیزه بازي) لوبه په انګریزي کې “ټینټ پیګنګ” نومېږي. د اس په ځغاسته پر زمکه یوه نښه ویشتل یا د هغې وړل، د مرکزي ایشیا په قبایلو کې رواج و. بز کشي او پولو د دغې لوبې څو قسمونه دي چې د نړۍ په بیلا بیلو ملکونو کې اوس هم کېږي. په یورپ […]
د ۱۹۶۹م په سپرلي کې د کالج له خوا یوې مباحثې او لیکوالۍ د مقابلې لپاره نورو جینکو سره لاهور ته تلم. د خپلې استادې په بدرګه د شپې ټرین کې مو سفر کاو. د ښځو په ډبه کې يې راته بکسونه کیښودل نو یوه ځوانه اروپایی جینۍ هم راغله. بهر یو ځوان ورته لاس […]
د ښځو لپاره د پوزی دوه ګاڼې پخوا ډېر رواج وې. میخکی اوس هم کله کله د فیشن برخه وګرځي خو د پوزې سورۍ کول اوس یو عیب ګڼلې شي. په هندي کې “کیل” پنجابي کې “کوکا” او پښتو کې د “میخکي” ټکی د لونګو لپاره هم کاریدو. د پیغلې پوزه چې به په ستنې […]