په د ۸ میلادي پېړۍ په وروستیو کې عرب کوماندان د بازنطیني سلطنت سره د روغې یو شرط دا کیښودو چې د بطلیموس نامتو کتاب” المجیسټ” ورته وسپاري. د ۲ میلادي پېړۍ دغه کتاب د ستورو او سیارو په اړه و. د امیه خلافت مرکز دمشق و چې “بیت الحکمت” کتابتون يې لرلو. په ۷۶۲ […]
په ۱۸۲۳ م کې د امیردوست محمد خان وراره حبیب الله د افغانستان په شمال کې لښکر راټول کړې و. په یوه جګړه کې ده د امیر پوځ مات کړو او ځینې کسان يې ژوندي ونیول. په دوی کې یو سپین پوستې “ګارډنر” هم و چې ځان يې ورته د امریکایی په توګه وروپیژندلو. د […]
دا عکس په ۱۸۸۰ م دسمبر په میاشت کې یو انګریز جان برک واخستو. هغه وخت دوېم افغان جنګ پای ته رسیدلې و، سردار محمد ایوب خان په پارس کې خپل پوځ له ترتیب ورکوو. سر لیپل ګریفن امیرعبد الرحمان ته د اپریل په میاشت کې د ملګرتیا لیک وراستولې و. امیر هم د ملایانو […]
د اباسین او کابل سیندونو په غاړه نوښارسره نږدې “غله ډېر” یو وړوکې کلې دی. د وېش نه وړاندې دلته هندوان او سیکان هم اوسېدل. یو هندو ټیکدارجمنا داس ۷ زامن لرل. یو زوی، هری کشن تلوار د پنجاب په ګورنر “جیفري-ډي- مرمورینسي” ډز وکړو چې د هغه محافظ پرې ووژل شو او کشن يې […]
د بمبۍ په جنوب کې د کولابه سیمې یوه پخوانۍ کلیسا ” افغان چرچ” د هندي-انګریز نژاده خلکو عبادت ځای دی. د کلیسا خپل نوم د “سینټ جان چرچ” دی خو څوک يې په دې نوم نه پيژني. افغانستان سره د دې کلیسا څه تړون دی؟ دغه سیمه د سمندر په غاړه ده او په […]
ته ژړا فرياد کړې د شهۍ له تورو زلفو ته ورځې پخپله دې تور مار لره کنه خوشال خټک په څیر ځینو نورو شاعرانو هم خپله معشوقه “شهۍ” بللې ده. خو په ۱۵۸۳ م کې د ټوپې (صوابۍ) اوسېدونکې یوسفزۍ شهۍ خیالي معشوقه نا بلکه د حیات خان لور وه. د اباسین په ختیځه غاړه […]
صندلي د فارسي تورې چې مانا يې کرسۍ یا چوکۍ وي. په ژمي کې د یخو سیمو د خلکو لپاره ځان تود ساتل تر هر څه مهم وي. پخوا د سوند لپاره لرګی او سکاره به پکار راتلل. په کورونو کې به يې تاوخانې جوړولې چې پکې پخلی کیدو او بره کوټه به يې هم […]
د هند لویه وچه د ۳ ق م نه تر اتلسمې میلادي پېړۍ ۱۷ ځلې د وچکالي یا سیلابونو له کبله په قحطۍ وزپل شوه. په هم دغه خاوره د برطانيې په ۱۲۰ کلن حکومت کې ۳۱ ځلې قحطي راغله. په وروستي ځل ۱۹۴۳ م کې ۴ میلینه انسانان په بنګال او بهار کې د […]
د ولایت عربی تورې په ” ولا” کې ریښې لري. مانا يې واک، سرپرستي څارنه او حاکمیت دی. والي هغه څوک چې واک یا اختیار لري. په تصوف او شیعه فرقې کې د ولایت څو درجې او ډولونه دي. د عثماني سلطنت ټولې صوبې به د ایالت په نوم یادېدې، لکه د پارس یا د […]
د دوېم میلادي پېړۍ د بوده ستوا دغه سرد سنګاپورپه “کمپونګ ګلام” میوزیم کې پروت دی. په ۱۸۰۰ م کې دا ملایا د مسلمان باچاهانو استوګنځای و. د دې سیمې لارې کوڅې د مسلمان ملکونو نومونه لري، لکه مسقط بازار، بغداد، کندهار او داسې نور. په ۲۰۰۷ م کې دلته بودایی عبادت ځای او میوزیم […]
